Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 10 April 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Fadhb Thithíochta na Gaeltachta: BÁNÚ
Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source
Rud amháin eile ná gur bhuaileamar le hionadaithe ó Uisce Éireann cúpla uair. B'fhéidir gur bhfiú de BANÚ mar eagras buaileadh leo chomh maith agus geallúint a fháil uathu. Mar a dúirt Uisce Éireann linn, ní bheadh fadhb aige dá mbeadh an t-údarás nó comhairle chontae ag tógáil na córais fuíolluisce nó a leithéid fad is dá mbeadh na córais á dtógáil ag an gcaighdeán atá uaidh agus ansin go nglacfadh sé seilbh orthu. Dúirt Uisce Éireann raibh raibh tosaíocht ar leith aige don Ghaeltacht. Tá liosta mór fada de thosaíochtaí aige – chuala muid roinnt acu ansin - lasmuigh den Ghaeltacht agus téann sé de réir an liosta sin. Má táimid ag caint faoi cluster beag de sé teach, ní rud mór d'Uisce Éireann é agus tiocfaidh sé chuige am éigin. Bhí muidne ag iarraidh teacht ar bhealaí chun teacht timpeall ar an ngéarchéim áfach. Bhí Tomás Ó Síocháin linn ag an gcruinniú in Uíbh Ráthach agus is é sin ceann de na freagraí a thug sé féin agus daoine eile ann. Ceann de na bealaí le teacht timpeall air seo ná má tá airgead curtha ar leataobh ag an gcomhairle chontae nó ag an Stáit chun go dtógfar na córais seo go neamhspleách ó Uisce Éireann ach ar an gcaighdeán atá uaidh. Ní Uisce Éireann sásta seilbh a ghlacadh orthu nó cuidiú in aon chor seachas na coinníollacha a leagann síos.
B'fhéidir gurb é sin an bealach chun cuidiú le ceantair beaga timpeall na tíre ar fad agus, ó thaobh an choiste seo, ceantair Gaeltachta ach go háirithe. Is cóir go gcuirfí airgead ar leith ar fáil agus, toisc go bhfuil muid ag iarraidh ceantair Ghaeltachta agus an teanga a chosaint, go ndéanfaí eisceacht ar na gnáthrialacha chun cuidiú leis na ceantair seo chun a chinntiú go dtagann muid timpeall ar an ngéarchéim atá ann agus nach bhfuilimid ag cailliúint daoine cosúil le hAdhna Ní Bhraonáin agus iad ag dul chuig an Astráil nó áiteanna eile. Tá aithne agam ar a lán daoine atá imithe agus nach bhfuil ag teacht ar ais. Tá mé tar éis cuidiú le roinnt dóibh teacht ar ais ach níl siad ag teacht ar ais ar an ráta ceart – an rud ceannainn céanna le hAdhna Ní Bhraonáin, agus is trua liom a cás. Níl aon taca ann do na daoine seo. Tá poist ann ach deireann siad nach féidir leo maireachtáil agus a bheith ag tiomáint ó Ghaillimh go Carna gach uile maidin agus ar ais arís.
Faigheann tú teach ar cíos ar feadh sé mhí den bhliain agus ansin tá ort imeacht mar tá an t-úinéir in ann níos mó airgead cíosa a fháil ó Airbnb le linn an tsamhraidh. Ní féidir maireachtáil mar sin. Níl cead agat mobile home a chur ar thaobh an bhóthair agus é a cheangal leis an gcóras séarachais atá ag do thuismitheoirí fiú má tá suíomh agat. Tá a lán rialacha breise ann. Tá súil agam go mbeidh na treoirlínte ann, go mbeidh siad ina gcuidiú agus nach gcuirfidh siad leis an moill atá inniu. Is é an fhadhb is mó atá agam ná go bhfuil moilleadóireacht ag tarlú. Mar a dúirt an Teachta Ó Cuív, tá sé ráite ag an Aire inniu go mbeidh siad ann i gceann coicíse agus go mbeidh comhairliúchán ann. Tá súil agam go mbeidh sé ina comhairliúchán gairid. Ansin, eiseoidh an tAire na treoirlínte i gceart agus beidh dul chun cinn déanta againn sa tréimhse Dála seo. Ó thaobh Airbnb, b'fhéidir go bhfuil tuairim ag na finnéithe conas tabhairt faoi sin gan scrios a dhéanamh ar an tionscal turasóireachta.
An bhfuil aon cheist eile nó aon rud eile le rá ag aon duine? Tá súil agam go dtabharfar éisteacht don mhéid a bhí le rá ag BÁNÚ lasmuigh den seomra seo. Gabhaim buíochas leis na finnéithe as a bheith anseo linn agus a dtuairimí a roinnt linn. Leis sin, cuirfidh mé clabhsúr leis an díospóireacht seo. Cuirfidh mé an cruinniú ar fionraí ar feadh cúpla nóiméad. Fillfimid i seisiún príobháideach i gceann tamall beag chun déileáil le roinnt míreanna comhfhreagrais agus tuarascálacha.
No comments