Mr. Donncha ? h?allaithe:

Níl. I mo cheantar féin, feicim go bhfuil corrtheach á dhéanamh sna backlands, ar chúl tithe eile, agus bealach á dhéanamh suas chucu.

Feicim go bhfuil corr-ceann mar sin. Ar ndóigh, is maith an rud é sin. Tá go leor rudaí a fhéadfaí déanamh le talamh a oscailt suas, mar a dhearfá. Tá mé ag caint anois ar chás na Gaillimhe. Tá go leor a fhéadfaí déanamh le go mbeadh níos mó talaimh oscailte suas. Mar shampla, tá riail ag Comhairle Chontae na Gaillimhe agus cuireann sé i bhfeidhm go láidir i gConamara é; caithfidh leath-acra a bheith agat le teach a dhéanamh. Ní theastaíonn leath-acra le teach a dhéanamh. Tá sé ag rá gurb é sin atá leagtha síos ag an EPA. Níl mé cinnte an é an EPA atá i gceist. In aon chaoi, más é an EPA a leag síos na treoirlínte, bhreathnaigh mé orthu agus is é an rud a dheirtear ná “normally”. Tá beagán solúbthachta ag baint le "normally", go speisialta le talamh atá cosúil le Conamara. Níl sé cosúil leis na páirceanna móra atá taobh thiar de Ghaillimh. Dúirt bean liomsa uair amháin cad a cheapann an comhairle gur cheart dúinn déanamh leis an gcuid eile. Ní hé sin ach sampla den bhealach a gcuireann sé srian ar an méid.

Tá go leor rudaí eile. D’fhéadfaí roinnt de na bóithríní a oscailt suas. Mar shampla, ceapaim nach mbíonn sé sásta cead pleanála a thabhairt, ach go fíor-annamh, ar bhóthar nach bóthar poiblí é. Ní bóithríní poiblí iad go leor de na bóithríní i gConamara. Bhí siad ceaptha le bheith poiblí. Tá a fhios ag an Teachta Ó Cuív níos mó faoi seo ná mé, ach cuireadh caoi ar na bóithríní sin den chomhairle contae le hairgead ó Roinn na Gaeltachta. Bhí sé mar choinníoll ag an am go ndéanfaí bóithríní poiblí dóibh ach ní dhearna an comhairle contae é sin. Is iad seo na rudaí a fhéadfaí a dhéanamh chun níos mó talaimh fheiliúnaigh do thithíocht a chur ar fáil.

Níl aon dabht gurb é sin cuid den fhadhb, is é sin, go mbeadh talamh feiliúnach ann. Níl muid ag iarraidh go dtógfaí aon teach in áit nach mbeadh ceart, go gcuirfí isteach ar aon radharc álainn, go ndéanfaí aon mhilleadh ar an timpeallacht nó go mbeadh aon septic tank á dhéanamh gar do shrutháin nó gar d’áit ina bhféadfaí truailliú a dhéanamh. Níl muid ag iarraidh sin, ach, nuair nach bhfuil zónáil déanta ar thalamh atá feiliúnach le haghaidh tithíochta, rud nach bhfuil, tá sé an-deacair. Tá daoine ag imeacht sa dorchadas, más mian leat, agus iad ag lorg cead pleanála agus ag caitheamh go leor airgid agus ag fáil amach nach bhfuil suíomh feiliúnach nuair atá go leor airgid caite acu cheana féin ar an rud. Luíonn sé le réasún go ndéanfaí áiteanna a aithint a bheadh feiliúnach le haghaidh na tithíochta agus mar sin de.

Dár ndóigh, d’ardódh praghas na talún sna háiteanna sin ach áit ar bith a bhfuil cead pleanála le fáil, bíonn an praghas talún anyway. Ag an bpointe seo, ní fhéadfadh duine áitiúil, an gnáth-dhuine ar ghnáth-ioncam, fiú beirt ag obair, a bheith ag smaoineamh ar shuíomh a cheannach i gCois Fharraige muna mbeadh siad ag fáil suímh óna muintir féin. Bheifeá ag caint anois ar €200,000 ar shuíomh thart ar An Spidéal gan aon rud eile. Bheadh go leor airgid le caitheamh fós le go mbeadh na seirbhísí riachtanacha ann. Níl aon chiall leis sin. Caithfear dul i ngleic leis an bhfadhb seo ar go leor bealaí. Ní hiad na rudaí atá luaite againn ach cuid acu.

Cuid eile is ea pleananna forbartha a athrú. Tá mé ag ceapadh gurb é an Teachta Moynihan a bhí ag caint faoin chomhairle contae. Tá tábhacht faoi leith ag baint leis na pleananna forbartha. Is é ceann de na rudaí spéisiúla a bhí le rá ag an Aire Tithíochta, an Teachta Darragh O'Brien, ná go bhfuil sé i gceist aige léasú a dhéanamh ar an mBille pleanála atá ag dul tríd na Dála faoi láthair le go mbeidh ar chuile chomhairle contae plean áitiúil Gaeltachta a réiteach. Bíodh sé á dhéanamh ag Comhairle Chontae na Gaillimhe. Le réiteach phlean áitiúil Ghaeltachta, d’fhéadaidís coinníollacha agus riachtanais éagsúla agus cur chuige difriúil a leagan amach le haghaidh na gceantar Gaeltachta. Ba mhór an cúnamh é sin. Bhíodh a leithead ag Comhairle Chontae na Gaillimhe ar feadh píosa. Bhí pleanálaí iontach ansin a bhí an-tógtha leis an smaoineamh ag an am chun plean áitiúil don Ghaeltacht a chur le chéile. Cuireadh deireadh leis sin agus anois, níl ann ach trí leathanach nó rud éigin i bplean forbartha an chontae. Níl aon phlean áitiúil a thuilleadh ann. Níl a fhios agam an bhfreagraíonn sé sin ceist an Teachta.