Oireachtas Joint and Select Committees

Friday, 8 March 2024

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Cathair na Gaillimhe, Cathair na Gaeilge: Plé

Ms Caroline N? Fhlatharta:

Cuireadh tús leis an seimeastar Gaeltachta in 2018, mura bhfuil dul amú orm. Go dtí sin, bhí Erasmus i gceist do mhic léinn a bhí ag déanamh staidéir ar theangacha ar nós na Fraincise, na Spáinnise nó na hIodáilise agus chaith siad seimeastar nó 12 seachtain thar lear agus iad tumtha sa gcultúr agus sa teanga sin. Ní raibh a macasamhail ann don Ghaeilge. Mar a dúirt mé, cuireadh tús leis sin roinnt blianta ó shin. Chuaigh mic léinn a bhí ag déanamh staidéir ar an nGaeilge san ollscoil go Gaoth Dobhair, siar ar An gCeathrú Rua nó siar go Carna. Thug siad faoi sheimeastar iomlán. D'fhan siad le teaghlaigh áitiúla agus, mar a dúirt mé, bhí siad tumtha go hiomlán sa nGaeilge. Do na mic léinn, chiallaigh sé sin go raibh bliain bhreise curtha leis an gcéim. Rinne siad seimeastar sa nGaeltacht agus ansin rinne siad seimeastar eile ar shocrúchán oibre trí Ghaeilge.

Bhí go leor acu a raibh suim acu, mar shampla, sa mhúinteoireacht. Bhí siad ag obair i scoileanna agus fuair siad deis blas a fháil den chineál sin oibre le daoine agus le heagraíochtaí ar fud na tíre atá ag plé leis an nGaeilge. Mura mbeadh iontas ar bith ag baint leis an socrúchán oibre, agus bhí, ar ndóigh, fuair siad tuiscint ar an méid deiseanna atá ar fáil don té a bhfuil Gaeilge aige nó aici nach smaoiníonn daoine orthu go minic.

Ó thaobh an tseimeastair, forbraíodh é, mar a dúirt mé, ar mhaithe le mic léinn Ollscoil na Gaillimhe. Tá mic léinn ó Ollscoil Luimnigh tar éis tabhairt faoi agus mura bhfuil dul amú orm, beidh mic léinn linn ó Bhaile Átha Cliath an bhliain seo chugainn freisin. Tá sé an-tábhachtach mar tá baol ann i gcónaí maidir le go leor de na daoine atá ag déanamh staidéar ar an nGaeilge go bhfuil siad dírithe ar an múinteoireacht. Tá riachtanais i gceist agus caithfidh siad leibhéal áirithe Gaeilge a bhaint amach. Níl mé ag caint faoi chuile dhuine mar is eispéireas taitneamhach é ar ndóigh ach go minic ní thuigeann daoine a luach. Go minic, breathnaítear ar an nGaeilge mar ábhar agus tá sé an-tábhachtach a leithéid de sheimeastar sa Ghaeltacht a bheith ann, agus deiseanna socrúcháin oibre, mar go bhfaightear agus go n-áirítear léargas na ndaoine sin. Tá an ceantar go hiontach ar ndóigh. Tá fostaíocht, busanna, mná tí agus siopaí ann agus tá sé iontach, fiú amháin, do na daoine óga sna ceantair Ghaeltachta sin mar feiceann siad go bhfuil na daoine seo ag teacht ar mhaithe leis an nGaeilge. Cuidíonn sé sin lena gcuid féiniúlachta féin chomh maith i measc aos óg na Gaeltachta.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.