Marc Ó Cathasaigh (Waterford, Green Party) | Oireachtas source

Aontaím go pointe leis an Teachta Ó Cuív. Tá sé cosúil leis an taighde a fhiafraíonn de an bhfuil sé ag cur báistí agus tá sé fliuch báite cheana féin. Is cinnte go bhfuil sé ag cur báistí.

Tá cúpla ceist agam. Gabhaim buíochas lenár bhfinnéithe as teacht isteach agus as an méid atá ráite acu. Tá sprioc uaillmhianach anseo, an 20%, agus má táimid chun an sprioc sin a bhaint amach, caithfimid díriú isteach ar na daoine atá ag teacht isteach ar an gcóras agus na daoine atá laistigh den chóras cheana féin. Ar an gcéad dul síos, agus muid i lár na Bliana Eorpaigh um Scileanna 2023, luaigh an Dr. Mac Cormaic go bhfuilimid ag déanamh infheistíocht in oideachas leanúnach le múinteoirí. An bhfuil gá an sórt infheistíochta céanna a dhéanamh le daoine atá laistigh den státseirbhís agus a rá leo is gurb é seo córas TEG, agus is féidir leo na cáilíochtaí sin a bhaint amach ionas gur féidir leo dul chun cinn ina bpoist féin? Is é sin an chéad rud ar thaobh amháin den scéal.

Is rud eile é seo, agus luaigh an Coimisinéir Teanga é freisin, go bhfuil gá ann cúrsaí áirithe a dhéanamh, cúrsaí céime nó pé rud mar sin, a sholáthar i seirbhísí poiblí agus an cúrsa sin a chur ar bun trí mheán na Gaeilge? Tá deiseanna iontacha ann. Féach ar South East Technological University, SETU, i mo Dháilcheantar féin. Tá Gaeltacht agus ollscoil againn i bPort Láirge. Nach féidir linn an dá rud a chur le chéile agus an sórt seo cúrsa a sholáthar ionas go mbeidh na daoine seo ready-made agus iad ag teacht amach ón ollscoil?

Fite fuaite leis an gceist seo, agus muid ag iarraidh daoine nua a tharraingt isteach, tá sé ráite go bhfuil fadhb againn laistigh den chóras oideachais mar nach bhfuil na daltaí nó na mic léinn atá ag teacht amach ar an leibhéal gur gá dóibh a bheith. Is gealltanas atá laistigh den chlár Rialtais go gcuirfimid chun cinn polasaí cuimsitheach don Ghaeilge sa chóras oideachais ón luathoideachas go dtí an tríú leibhéal, nó an ceathrú leibhéal má táimid ag caint faoi mhúinteoirí. Tuigim nach mbaineann an cheist seo le Roinn ár bhfinnéithe ach an gcuirfidh an plean náisiúnta san áireamh an gá atá ann maidir leis an bpolasaí cuimsitheach seo don Ghaeilge? De réir na n-eagraíochtaí Gaeilge agus an t-oideachas taobh thiar den pholasaí seo, bheadh an polasaí seo bunaithe ar chur chuige nua ar gach leibhéal den chóras oideachais, agus iad nasctha le chéile chun leas agus úsáid a bhaint as an gcóras TEG, ionas go mbeadh slat tomhais againn ag deireadh na hardteistiméireachta, nó pé rud mar sin.

Dá mbeadh leibhéal B2, B1 nó A bainte amach ag dalta, ar shlí bheadh cosán soiléir don mhac léinn sin ar an bhféidearthacht atá ann dóibh teacht isteach don státseirbhís tríd an nGaeilge a bheith ina páirt den sprioc an 20% sin a bhaint amach.