Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 17 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach (Atógáil)

Mr. Miche?l ? h?anaigh:

Níl ról againn sa mhonatóireacht. Is é an ról atá againn ná aighneacht a dhéanamh agus ár dtuairimí a chur in iúl. Go mór mór le gairid, luíonn na tuairimí sin isteach leis an bplean teanga atá sa gceantar. Is é sin an ról atá againn. Comhlíonann an t-údarás an ról sin. Ansin, cuireann an t-údarás áitiúil aon choinníollacha teanga bunaithe air sin i bhfeidhm.

Luaigh an Teachta an phleanáil chomh maith. Níor chóir údarás pleanála a dhéanamh den údarás. Ba choiscéim an-mhór é sin. Bheadh go leor impleachtaí ag baint leis sin agus bheadh go leor acmhainní ag teastáil. Sílim go mba cheart go mbeadh níos mó suntais tugtha, ar bhealach córasach éigin, ag na húdaráis áitiúla d'aidhmeanna an údaráis. Má tá lánúin a bhfuil Gaeilge ag an mbeirt acu agus atá ag obair sa Ghaeltacht ach nach bhfuil as an mbaile fearainn iad, chuirfeadh siad go mór leis an mbaile fearainn ó thaobh teanga, inmharthanacht an bhaile agus mar sin de. Caithfear rudaí mar sin a thógáil san áireamh agus gan breathnú ar an mbaint atá nó nach bhfuil acu leis an áit ag dul siar cúpla glúin. Is deacracht an-mhór é sin sa Ghaeltacht.

Chomh maith leis sin, nuair a bhíonn an t-údarás ag iarraidh tograí straitéiseacha a chur chun cinn, bíonn an-deacracht ansin. Tá a fhios againn samplaí de sin. Bíonn muid ag caint ar fhorbairt inbhuanaithe agus sustainability principles ach is é an taithí atá againn ná nach dtógtar ach ceann amháin de na gnéithe a bhaineann le hinbhuanaitheacht, an timpeallacht, san áireamh nuair atáthar ag caint air sin. Fágtar amuigh daoine agus fiontar. Tá siadsan chomh mór mar dhea-phrionsabail inbhuanaitheachta is atá aon rud eile. Má tá plean ar mhaithe leis na Gaeltachtaí curtha le chéile ag an údarás, caithfidh níos mó comhoibriú agus bealach córasach a bheith ann chun go nglacann na húdaráis áitiúla leis go bhfuil sé ar mhaithe leis an bpobal agus go gcaithfear feidhmiú dá réir. Is deacracht an-mhór é sin. Cuireann sé go leor moille ar rudaí agus coinníonn sé forbairtí siar. Nuair atá forbairtí á gcoinneáil siar, tá glúnta á gcailleadh agus á ndul ar imirce. Is gné den phleanáil, rud a luaigh an Teachta, é sin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.