Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 3 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach

Mr. Donncha ? h?allaithe:

Tá sé tábhachtach go mbeadh an saineolas ag an mbord freisin. Tá sé an-tábhachtach go mbeadh sé ag an mbord. Glacaim leis go mbeadh an saineolas sin ag an bhfeidhmeannas.

Maidir le cúrsaí inscne, feictear domsa gur cheann de na rudaí a fhéadfaí a dhéanamh faoi sin ná a chinntiú aon áit a bhfuil beirt nó níos mó le toghadh, go gcaithfeadh ar a laghad fear amháin agus bean amháin a bheidh tofa i measc na ndaoine sin. Mar shampla, tá triúr ceaptha a bheith tofa le haghaidh Contae na Gaillimhe agus beirt i nDún na Gall. Feictear domsa go mba cheart a rá ar a laghad go mbeadh bean amháin agus fear amháin i measc na ndaoine a mbeadh tofa ón dá cheantar sin.

Aontaím leis an méid a bhí á rá ag an Ollamh Gearóid Ó Tuathaigh maidir leis na coistí réigiúnacha. Is fearr i bhfad go mbeadh fochoistí ar théamaí éagsúla. Mar shampla, d’fhéadfadh fochoiste pleanáil teanga a bheith ann, agus fochoiste ar chúrsaí forbartha pobal nó ar fhorbairt infreastruchtúr agus mar sin de. D’fhéadfaidís a bheith ag teacht ó na ceantair ar fad seachas coiste réigiúnach a bheith ann. Tá an rud atá leagtha amach sna ceannteidil maidir le coistí réigiúnacha místuama agus níl a fhios agam an n-oibreodh sé ró-mhaith. Bheadh sé i bhfad níos fearr go mbeadh an tsolúbthacht sin ann le go bhféadfadh an bord fochoistí éagsúla a bhunú.

Maidir leis na cumhachtaí, tá sé an-tábhachtach an deis a thapú agus an Bille seo ag dul tríd an Dáil le cinntiú go mbeidh a dhóthain cumhachtaí ag Údarás na Gaeltachta le feidhmiú agus déileáil leis an ngéarchéim teanga atá sna Gaeltachtaí, agus sna Gaeltachtaí láidre go speisialta. Ceann de na rudaí a theastaíonn ná tithíocht. Tá sé sin luaite ag go leor againn. Dá mba rud é go raibh mé chun ceann eile a roghnú, déarfainn cúrsaí oiliúna. Ar bhealach tá a lán oiliúna ar bun ag Údarás na Gaeltachta cheana féin agus is maith an rud é go bhfuil. Feictear domsa áfach nach bhfuil dochar ar bith ann go luafar go sonrach sa Bhille go mbeadh cumhachtaí maidir le cúrsaí oiliúna ag an údarás. Mar shampla, dhéanfadh sé difríocht ó thaobh cibé teanga a bheadh á úsáid i gcuid de na réimsí oibre a bheadh á bhunú dá bhféadfaí daoine a oiliúint chun poist a thógáil sna tionscail sin agus an oiliúint sin a bheith ar fáil trí Ghaeilge. Is iad sin an péire is mó a chuirfinn béim orthu.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.