Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

B'fhéidir go mbeidh an tOllamh Ó Tuathaigh in ann teacht ar ais maidir leis an gcoimisiún 2002 a luaigh sé. Tá ceist maidir le hÚdarás na Gaeltachta agam le haghaidh Donncha Ó hÉallaithe. Beidh mé i dtrioblóid faoi seo ach ceapaim go bhfuil an t-údarás mar chid den fhadhb i ndáiríre in ainneoin an méid oibre atá déanta aige. Bhíomar i dTír Chonaill nó Dún na nGall, ag brath ar an duine atá ag éisteacht liom, le déanaí. Táim ag dul timpeall chun rud a rá. Tá béim ollmhór á cur ag Údarás na Gaeltachta ar chúrsaí fostaíochta. Tá sé sin ceart go leor ach tá dualgais air freisin nach bhfuil ag an dá eagraíocht eile. Níl an méid céanna freagrachta orthu. Níl sé ag díriú isteach ar impleachtaí an fhócais sin ó thaobh na teanga de. Tuigim go bhfuil rud dearfach i gceist faoi láthair agus go bhfuil athbhreithniú á dhéanamh ag Údarás na Gaeltachta ar an tionchar atá ag an bpolasaí atá aige fostaíocht a mhealladh isteach gan aon choinníollacha nó monatóireacht ó thaobh na teanga de. Tá ardmheas agam ag an údarás ach, sa mhéid sin, is cuid den fhadhb é. Tá gá práinneach le hathbhreithniú ar a ról agus ar na cumhachtaí atá aige faoi láthair gan tuilleadh cumhachtaí a thabhairt dó ag an bpointe seo. Tá m'aigne oscailte do thuilleadh cumhachtaí ach, maidir leis na cumhachtaí atá aige, bhí mé ag breathnú ar an reachtaíocht sular tháinig mé isteach. Ní raibh mórán ama agam. Tá cumhacht agus freagrachtaí ag an údarás. Tá ceisteanna le freagairt. Cén chaoi is éifeachtaí an ról sin a iompar nó a chur chun cinn?

Ag dul ar ais go dtí inné, níl mé chun an monarcha a lua ach bhíomar thuas ann agus tá an-dul chun cinn déanta ó thaobh comharthaíocht dhátheangach agus mar sin de. Rith rud éigin liom. Is comhlacht mór sa Ghaeltacht atá i gceist. Táim ag baint úsáide as an sampla seo ó thaobh monarchana atá níos measa. Cad é polasaí na Gaeilge ó thaobh bainistíochta? Luaigh bainisteoirí an urraíocht a bhí á cur ar fáil do na grúpaí ar an talamh agus urraíocht do gach saghas eile ach ní raibh siad ná an t-údarás in ann aon sonraí a thabhairt dom ó thaobh polasaí teanga agus an chaoi ina bhfuil siad in ann torthaí a thomhas nó measúnú a dhéanamh. Tá mé buartha faoi sin agus tá neart ceisteanna curtha agam faoi.

Stopfaidh mé ansin ach tá rud amháin le rá agam leis an Ollamh Ó Giollagáin. Ceapaim go bhfuil seacht moladh aige. Tá ceann nó dhó thar a bheith tábhachtach ó thaobh saineolais de. Ní dóigh liom gur féidir na seacht moladh a chur chun cinn i ndáiríre. Tá sé ag rá gur chóir don Stát breathnú sa scáthán, a bheith ionraic agus a rá linn cén fáth go bhfuil neamhaird déanta aige air sin. Ní dóigh liom go dtarlódh sé sin ach is féidir fóram a chur ar siúl chun plé oscailte a bheith ann agus an saineolas atá ag teastáil go géar uainn a fháil maidir le creimeadh na Gaeltachta agus an daonra ag titim an t-am uililg ó thaobh na Gaeilge.