Catherine Martin (Dublin Rathdown, Green Party) | Oireachtas source

Méadaíodh an deontas aon-uaire faoi 300% go déanach in 2022, ó €2,000 go €6,000, do theaghlaigh nua atá ag lorg aitheantais faoin scéim, agus leathnaíodh feidhme an deontais freisin chun costas tosaithe riachtanacha amhail leapacha bunc agus tochtanna a chlúdaigh. Níos luaithe i mbliana, leathnaigh an tAire Stáit, an Teachta O'Donovan, scóip an deontais chun soláthraithe lóistín ar mhian leo filleadh ar an scéim tar éis íosmhéid cúig bliana as láthair a chur san áireamh. Méadaíodh uaslíon na mac léinn in aghaidh na teaghlaigh ó 12 go 16. Le seachtainí beaga anuas méadaíodh an t-uaslíon mac léinn a cheadaítear laistigh de gach teaghlach faoi scéim na Ranna ó 12 go 16 freisin. Dírítear sa bheart seo ar theaghlaigh atá ann cheana chomh maith le teaghlaigh nua. Go dtí seo, rinneadh 77 teaghlach atá cláraithe faoin scéim cheana féin iarracht mic léinn breise a choinneáil. I dteannta le teaghlaigh nua a chláraíonn faoin scéim go 2023, meastar go bhféadfadh an beart seo 400 leaba breise a sholáthar sa bhliain reatha.

Tagraím don scéim scoláireachtaí deiseanna Gaeltachta. Faoi láthair déanann an Roinn maoiniú ar thionscnaimh deiseanna Gaeltachta a riarann Bord Oideachais agus Oiliúna na Gaillimhe agus Ros Comáin thar cheann na Ranna. Tá 400 scoláireachta in aghaidh na bliana do mhic léinn sna 235 iar-bhunscoil DEIS ar fud na hÉireann ar mhian leo freastail ar choláistí samhraidh Gaeltachta. Tugtar deis sa scéim do go leor mac léinn nach mbeadh in ann ar shlí eile freastail ar chúrsa samhraidh Gaeltachta agus fanacht le teaghlach aitheanta Gaeltachta. Ríomhtar luach na scoláireachtaí seo mar seo a leanas: cúrsa trí seachtaine suas go huasmhéid €850; cúrsa dhá sheachtain suas go 85% nó €722 de luach na scoláireachta nó de phraghasliosta an chúrsa roghnaithe, cibé acu is ísle; agus Árainn Gaeltachta, a chuireann tionscnaimh maoiniú níos mó ná €150,000 ar fáil in aghaidh na bliana chun tacú le suas le 30 dalta iar-bhunscoile in aghaidh na bliana ar mhian leo bliain iomlán a chaitheamh ag freastail ar aon cheann de na hiar-bhunscoileanna ar na hoileáin Árann agus cónaí le teaghlach aitheanta Gaeltachta ar feadh na scoilbhliana ar an oileán.

Chun tuilleadh tacaíochta a thabhairt do chur i bhfeidhm na gníomhartha seo agus chun íocaíochtaí a bhrostú faoi raon na mbearta tacaíochta, cuireadh le chéile foireann breise le déanaí de rannóg na coláistí samhraidh Gaeilge laistigh den Roinn. Leis na leapacha breise istigh sna tithe i mbliana de bharr bearta na Ranna atá leagtha amach agam, beifear in ann freastail i mbliana ar thart ar an líon céanna scoláirí is a bhí ann in 2018 agus beifear in ann freastail ar níos mó scoláirí ná mar a bhí ann in 2017. Tá sin in ainneoin líon na mban tí atá tar éis na hearnála a fhágáil. Áfach, idir seo agus an samhradh, scrúdóidh an Roinn go gníomhach an bhféadfaí bearta breise a thabhairt isteach chun soláthar lóistín nua a spreagadh san earnáil.