Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Go teoiriciúil, tá Údarás na Gaeltachta ann le fada an lá. Tá sé go hiontach agus tríonóid na freagrachtaí air, is iad sin, pobal, teanga agus fostaíocht. Tá na trí rud fite fuaite le chéile. Tá an t-údarás ag streachailt le fada, áfach, de bharr easpa acmhainní iad féin. Tá sé beagán feabhsaithe anois ach ag streachailt go fóill atá sé. Tá ról faoi leith aige maidir le haighneachtaí a chur isteach ó thaobh chúrsaí tithíochta agus pleanála. Tá ardmholadh tuilte ag Údarás na Gaeltachta. Níl mé anseo chun an t-údarás a cháineadh, go háirithe an tseachtain seo, agus an fógra maidir leis an ionad nua óige agus oideachais eisithe. Is iontach an rud é ach is dócha go bhfuil easpa acmhainní ann.

Dhírigh Údarás na Gaeltachta isteach ar fhostaíocht i gcuid de na ceantair ach rinne sé neamhaird, i ndáiríre, ar chúrsaí tithíochta. Níl sé d’acmhainn aige é a dhéanamh ach ba chóir dó é a ardú agus é a chur os comhair na comhairle contae go mbeidh an Ghaeltacht bánaithe má leanann an chomhairle ar aghaidh leis na pleananna atá aici. Is dócha nár bhain an t-údarás úsáid as an mbealach sin chun a rá go bhfuil gá le tithe. Ba cheart ár ndualgas faoin athrú aeráide a thabhairt isteach chomh maith. Tá gá le lonnaíocht sa cheantar, sna Gaeltachtaí ar fad, agus go háirithe i gceantar na bhfinnéithe. Tá gá le lonnaíocht agus tithe mar ní féidir an teanga a shábháil mura bhfuil daoine ag maireachtáil ann.

Tá mé anseo ó 2016 ag éisteacht leis an rud ceannann céanna. Cén fáth go bhfuil sé seo ag tarlú? Cad atá ag teastáil anois? Is dócha go bhfuil ionracas ag teastáil, i dtús báire, go bhfuil géarchéim ann. Ní féidir leanúint ar aghaidh gan treoracha maidir le cúrsaí tithíochta agus pleanála. Is easpa ollmhór é sin. Cad é an réiteach? An é an réiteach an rud atá á lorg ag na finnéithe, is é sin, ciste caipitil agus infreastruchtúir faoi leith? An é sin an réiteach a fheiceann na finnéithe?