Mr. Alan Esslemont:

Tagraím don ardú réigiúnach, atá ag imeacht i mbliana agus nach mbeidh ann níos mó. An tseachtain seo, tugadh os cionn €3 mhilliún d'Fhís Éireann, Screen Ireland, chun deontais réigiúnacha a chur ar fáil.

Is rud maith é sin. Leis an seanscéim, ní rabhthar in ann an t-ardú a fháil, cuir i gcás, i gContae Chorcaí, agus níl aon chiall leis sin. Tuigtear dom go bhfuil Fís Éireann ag obair ar scéim chun deontais a chur ar fáil do chomhlachtaí atá ag iarraidh léiriú taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath agus de Chill Mhantáin. Is rud maith é sin agus creidimid gur cheart leanúint ar an mbealach sin. B'fhéidir gur cheart an méid airgid atá acu a ardú de réir a chéile, más féidir a léiriú go bhfuil éileamh ar deontais réigiúnach, agus ansin ardú de réir a chéile a dhéanamh. Creidimid go láidir go bhfuil sé sin tábhachtach.

Tagraím d'fhorbairt a dhéanamh ar chomhlachtaí Gaeilge, go háirithe comhlachtaí atá sa Ghaeltacht. Tá sé tugtha faoi deara againn go bhfuil sé níos éasca ag cuid de comhlachtaí atá ag obair linne ach atá lonnaithe i mBaile Átha Cliath. Tá siadsan in ann scála a chur lena gcuid ghnó níos éasca ná mar atá na comhlachtaí atá ag obair linn sa Ghaeltacht. D'fhéadfadh ardú Gaeltachta a bheith lárnach ó thaobh tionscnaimh agus intellectual property dúchasach a fhorbairt trí na comhlachtaí atá ag feidhmiú sa Ghaeltacht. Deis iontach a bheadh ansin. Má táthar ag obair sa tionscnamh s'againne sa Ghaeltacht táthar faoi mhíbhuntáiste. Go pointe, thabharfadh an t-ardú réigiúnach seo don Ghaeltacht cuid de na buntáistí ar ais ag an nGaeltacht, má tá na comhlachtaí cáilithe dóibh. Mar a deirim, tá na comhlachtaí i mBaile Átha Cliath atá ag obair linn in ann scála a dhéanamh níos fearr ná na comhlachtaí eile. Bheadh sé cabhrach dá mbeadh scéim ag Fís Éireann le deontais réigiúnacha a chur ar fáil d'aon áit sa Stát taobh amuigh de Bhaile Átha Cliath agus de Chill Mhantáin. Ba rud mhaith é sin agus b'fhiú cur leis an scéim sin. Tá Údarás na Gaeltachta théis a bheith ag obair ar an ardú réigiúnach a choinneáil, ach an Ghaeltacht a bheith mar an réigiún.

D'fhiafraigh an Teachta cén tionchar a bhféadfadh sé seo a imirt ar an nGaeltacht ó thaobh an Bhéarla de, agus bheadh tionchar dearfach ann tríd is tríd. Cuir i gcás bheadh comhlacht mór ann a thugann service againne ag teacht as Sasana nó as Meiriceá agus ag iarraidh a bheith ag feidhmiú tríd an deontas seo. Tá na comhlachtaí seo isteach agus amach agus seans go mbeadh siad ag obair le comhlacht neamhspleách le Gaeilge a bheadh lonnaithe sa Ghaeltacht. Feictear domsa go bhféadfadh sé seo a bheith an-tábhachtach ó thaobh an tionscadail a fhorbairt sa Ghaeltacht.

Tagraím do Ghaeilge sna cláir. Tríd is tríd, tá an moladh seo ann gur cheart go mbeadh muid ag dul ag an muintir. Má tá rud tábhachtach le rá ag duine agus nach bhfuil Gaeilge aige nó aici, creideann muid gur cheart go mbeadh sé sin sa chlár, ach cuireann muid béime agus iallacha ar na léiritheoirí déanamh cinnte go bhfuil an méid is mó de Ghaeilge sna cláir. Léiríonn na staitisticí gur cláir Gaeilge is mó a mheallann lucht fhéachana. Ní mhealltar lucht féachana do Bhéarla i gcláir. An t-aon fáth go bhfeictear Béarla i gcláir ná mar gheall go raibh finné ann nach raibh in ann fianaise a thabhairt ach amháin trí Bhéarla. Tugann sé sin stádas do chláir mar tá an lucht féachana ag fáil na foinse, an source. Coinníonn muid súil air sin an t-am ar fad agus tugaimid aiseolas do na léiritheoirí faoi.