Professor Regina U? Chollat?in:

Is é an chéad phointe atá againn inár ráiteas tosaigh ar spreagadh fhoilsitheoireacht agus léitheoireacht na Gaeilge ná go bhfáiltíonn Foras na Gaeilge roimh an deis tuairimí a léiriú i leith ‘”Spreagadh Fhoilsitheoireacht agus Léitheoireacht na Gaeilge, le fócas ar leith ar ár seirbhísí dáileacháin leabhar”. Chuir Foras na Gaeilge ráiteas cuimsitheach faoi bhráid an choiste i mí Feabhra na bliana seo agus, mar sin, níl sé i gceist againn sa ráiteas seo ach plé leis an tseirbhís dáileacháin leabhar ÁIS.

Dáileann ÁIS isteach agus amach ar 200,000 leabhar go bliantúil ar 260 siopa leabhar as an trádstóras atá againn i nDún Seachlainn. Idir 2015 agus 2021, tháinig méadú de bheagnach 20% ar dhíolachán ÁIS, ó €900,000 go €1.1 milliún. Le cois an ardaithe shuntasaigh sin sa díolachán, tháinig athrú ar mheascán na leabhar a dhíolann ÁIS thar an tréimhse chéanna. D’ardaigh líon na leabhar ginearálta, is é sin úrscéalta seachas téacsleabhair scoile agus leabhair litríochta, ó 41% den díolachán iomlán go 50%, rud a léiríonn thar aon rud eile an bheocht san earnáil le blianta beaga anuas agus an fhorbairt atá ag dul ar aghaidh.

Faoi láthair, níl sé d’acmhainn ag Foras na Gaeilge díriú ar fhorbairtí riachtanacha ná dul chun cinn suntasach a dhéanamh inár seirbhísí dáileacháin leabhar de cheal acmhainní foirne. Tá rath chláir mhaoinithe agus scéimeanna chlár na leabhar Gaeilge ag brath go mór ar éifeachtacht na seirbhíse dáileacháin. Is é sin le rá go bhfuil na torthaí inmhianaithe atá ag Foras na Gaeilge don fhoilsitheoireacht agus don léitheoireacht ag brath go hiomlán ar bhealaí rochtana do phobal na Gaeilge ar na leabhair.

Is féidir na dúshláin reatha a bhaineann leis an tseirbhís dáileacháin leabhar a rangú mar seo a leanas: acmhainní foirne, acmhainní teicneolaíochta agus acmhainní díola ná margaíochta. Is iad sin na trí cinn atá ann go príomha. Tá plé ar gach ceann acu sin inár ráiteas tosaigh don choiste. Faoi láthair, ní féidir le Foras na Gaeilge mórán forbartha a dhéanamh ar an réimse seo de cheal acmhainní foirne. Is tacaíocht fhadtéarmach leanúnacha a theastaíonn chun gur féidir aghaidh a thabhairt ar na dúshláin éagsúla ar bhealach comhtháite córasach. Teastaíonn tacaíocht bhreise le haghaidh bealaí chun táirge na bhfoilsitheoirí Gaeilge a chur i láthair an phobail. Chuige sin, bheadh sé i gceist ag Foras na Gaeilge, trí mhaoiniú breise, infheistíocht a dhéanamh inár seirbhís dáileacháin leabhar. Cuirfidh acmhainní breise go mór leis an méid is féidir linn a dhéanamh i gcomhpháirt le heagraíochtaí eile.

Is mian linn freisin cur chuige comhtháite a fhorbairt idir ár n-iarrachtaí margaíochta agus ár gcaidreamh leis na siopaí atá i gceist. Is mian linn imeachtaí margaíochta a fhorbairt i gcomhar le lucht forbartha na Gaeilge ar bhonn ceantair chun dul i gcion ar phobal na Gaeilge sna ceantair éagsúla a bhfuil oifigigh Ghaeilge fostaithe iontu. Ba mhaith linn dul ag obair i gcomhpháirt le scoileanna, rud a d’fhéadfaí a dhéanamh i gcomhar le Gael Linn agus leis an Ghaelbhratach. Ar an dóigh sin, thig linn cur le líon na léitheoirí Gaeilge, díolachán a ardú i siopaí leabhar, leabhair Ghaeilge a chur ar fáil sna siopaí leabhar uile sna ceantair phleanála teanga, feabhas a chur ar an tseirbhís atá ar fáil d’fhoilsitheoirí, feabhas a chur ar an tseirbhís atá ar fáil do shiopaí agus feabhas a chur ar an mhargaíocht do leabhair Ghaeilge.

Leis sin a bhaint amach, beidh infheistíocht shuntasach le déanamh sna hacmhainní foirne atá againn. Tá baill foirne áirithe de dhíth leis na hathruithe riachtanacha a chur i gcrích, go háirithe i bhfianaise an méid atá ráite againn faoin fhorbairt le blianta anuas. Ar dtús, tá oifigeach margaíochta ag teastáil le plé le réimse iomlán na margaíochta, is é sin, cothabháil suíomh gréasáin, straitéis mhargaíochta a fhorbairt agus a chur i gcrích, ócáidí margaíochta a chomhordú i gcomhar le páirtithe leasmhara, ábhar margaíochta a sholáthar agus obair a dhéanamh i gcomhpháirt leis na páirtithe leasmhara, ina measc foilsitheoirí, oifigigh Ghaeilge agus údair, chun ábhar margaíochta agus feachtais feasachta a reáchtáil. Tá oifigeach teicneolaíochta ag teastáil le bainistiú laethúil an taoibh theicneolaíoch den obair sheachadta a láimhseáil - áireamh stoc, ceannachán, seachadtaí, díolachán agus a leithéid - agus le stiúir a dhéanamh ar an trádstóras. Ar deireadh, tá sé riachtanach go mbeidh trí oifigeach ann chun tacaíocht díolacháin a chur ar fáil, le tacú le teagmháil le siopaí ar bhonn réigiún, le béim faoi leith ar cheantair phleanála teanga sa Ghaeltacht agus sa chuid eile den tír, agus chun gur féidir linn teagmháil a dhéanamh leis na siopaí ar bhealach níos minice agus níos dlúithe, go háirithe sna ceantair phleanála teanga.

Beidh an infheistíocht shuntasach seo de dhíth le straitéis mhargaíochta a fhorbairt agus le tionscadal ábhartha a chur i bhfeidhm a fhreagraíonn do riachtanais aitheanta na bhfoilsitheoirí, na scríbhneoirí, na siopaí leabhar, na leabharlann agus an phobail léitheoireachta. Ligfidh sé dúinn comhpháirtíochtaí a chothú le páirtithe leasmhara chun tacú leis na foilsitheoirí, chun díolachán a fheabhsú agus chun feasacht a ardú maidir le leabhair Ghaeilge.

Beimid ábalta díriú ar bhealach comhtháite leis seo uile, leis na meáin Bhéarla, na féilte litríochta, na ciorcail léitheoireachta, na leabharlanna agus earnáil an oideachais.

Ba mhaith linn ár mbuíochas a chur in iúl mar táimid an-bhuíoch as an gcoiste as an bplé atá déanta aige ar an ábhar tábhachtach seo agus as aird a tharraingt ar an réimse. Déanfaimid ár ndícheall anois freagra a thabhairt ar na ceisteanna a chuirfear.