Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 23 February 2022

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Foilsitheoireacht agus Léitheoireacht na Gaeilge: Foras na Gaeilge.

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá leithscéal faighte agam ón Teachta Pa Daly. Tá an Seanadóir Kyne agus an Teachta O'Dowd linn ar líne agus tá an Seanadóir Clifford-Lee sa seomra. Cuirim fáilte roimh an Dr. Regina Uí Chollatáin, cathaoirleach; Seán Ó Coinn, príomhfheidhmeannach; Edel Ní Chorráin, leas-phríomhfheidhmeannach agus stiúrthóir seirbhísí oideachais; Joe Ó Labhraí, stiúrthóir seirbhísí foilsitheoireachta, foclóireachta agus téarmaíochta; Breandán Mac Craith, stiúrthóir seirbhísí forbartha agus iarbhainisteoir ar Áis; agus Seosamh Ó Murchú, eagarthóir sinsearach An Ghúim. Tá siadsan ar fad anseo mar ionadaithe thar ceann Fhoras na Gaeilge. Gabhaim mo bhuíochas leo as teacht isteach inniu. Tá roinnt acu i láthair go fisiciúil agus tá roinnt acu i láthair go fíorúil. Tá Joe Ó Labhraí, Edel Ní Chorráin agus Seosamh Ó Murchú lasmuigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Tá an Teachta Ó Muimhneacháin tar éis teacht isteach ar an gcruinniú go fíorúil.

Táimid chun tús a chur lenár mbreathnú ar ábhar spreagadh fhoilsitheoireacht agus léitheoireacht na Gaeilge. Sula ndéanaimid é sin, tá dualgas orm na rialacha agus na treoracha seo a leanas a leagan faoi bhráid na ndaoine atá ag freastal ar an gcruinniú. Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill fhoirne a chinntiú go bhfuil a ngutháin soghluaiste múchta le linn an chruinnithe toisc gur féidir leis na gléasanna sin cur as do chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais. Tá an rogha ag comhaltaí freisin freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó freastal go fíorúil ar Microsoft Teams ar an gcoinníoll, i gcás cruinnithe phoiblí, gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéanfar sin agus go bhfuil an físeán ar siúl acu an t-am uile, ionas gur féidir linn ar fad anseo iad a fheiceáil ar an scáileán cé acu an mbeidh siad nó nach mbeidh siad ag labhairt ag an am. Ba chóir a chinntiú go mbeadh an micreafón acu múchta nuair nach mbeidís ag caint.

Cuirim ar aird na bhfinnéithe atá anseo go bhfuil siad, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lán-phribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Is í an fhíric í nach féidir le finnéithe brath ar an gcosaint sin agus an fhianaise á tabhairt acu ó thaobh amuigh de phurláin Thithe an Oireachtas. Molaim d'fhinnéithe, go mór mór dóibh siúd atá ag freastal ar chruinnithe lasmuigh de phurláin Thithe an Oireachtais, a bheith cúramach agus fianaise á tabhairt acu. Má ordaíonn an comhchoiste dóibh éirí as fianaise a thabhairt i leith ní áirithe, beidh orthu amhlaidh a dhéanamh láithreach. Ordaítear dóibh gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir dóibh a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a chuirfear faoi bhráid an choiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Fiafraítear d’fhinnéithe agus do chomhaltaí araon cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, duine nó eintiteas a cháineadh ná líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh ná tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha nó ar shlí a bhféadfaí iad a aithint. Chomh maith leis sin, fiafraítear dóibh gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófaí do na finnéithe éirí as a ráitis sin láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ngéillfidh siad leis an ordú sin láithreach.

É sin ar fad ráite, tosóimid leis an bplé. Tabharfaidh an Dr. Regina Uí Chollatáin an chéad ráiteas.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.