Éamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tá an ceart ag Peadar go bhfuil costais ollmhóra ar cheadanna pleanála. Na rudaí a chosnaíonn airgid ná na tuarascálacha faoi special areas of conservation, SACs, nó faoi dhabhcha séarachais agus na photo montages. Tá na costais sin ar dhaoine taobh amuigh den Ghaeltacht freisin agus táimid ar ais arís ag an intinn seo nár cheart go mbeadh na tithe tuaithe ann. Troid níos leithne a bheas mise ag plé leis sna treoirlínte tuaithe.

Sa phlean forbartha contae i 1998 a luaigh mé níos luaithe, chuireamar deireadh le ceadanna pleanála do thithe saoire nua i gConamara. B'shin sin agus caitheadh riachtanas tithíochta a bheith ag duine áit ar bith taobh thiar den Choirib. Má bhreathnaítear thart níl aon tithe nua ann mura ndearna duine seift glic éigin agus chuile uair go bhfuair duine éigin bealach éalaithe as seo dúnadh é ag an gcomhairle contae thar na blianta lena gceart a thabhairt di. Sin ceann de na fáthanna go bhfuil sé chomh deacair don Rialtas tithíocht ag cruthú; bhí daoine i mbun seifte. An ndearna na finnéithe aon staidéar ar cén comhairlí contae Gaeltachta a cheadaíonn tithe saoire sa Ghaeltacht? Bhí iontas orm mar thuig mé ó rud éigin a dúradh i gcás mhuintir Chomhairle Contae Chiarraí go bhfuil siad ag ceadú tithe saoire i gcónaí mar tá deireadh leis sin i gConamara. Níl sé chomh simplí leis sin mar, ar ndóigh, má tá airgead agat agus má tá rud uait déantar iarracht é a fháil. Tá riail ag Comhairle Chontae na Gaillimhe, má tá seanteach ann, ní fothrach ach derelict house, go bhfuil duine in ann é a cheannach, é a dheasú, cur leis, é a bhaint agus míle rud a dhéanamh leis mar is teach é. Áirítear é sin faoi mar theach agus tá duine in ann aon teach eile atá ag duine atá ag iarraidh díol a fháil. Faigheann duine atá ag cónaí leis nó leí féin áit sa bhaile mór agus chuile áit ar fud na tíre. Ní bheadh muintir na háite an-sásta dá ndéarfaí nach bhfuil siad in ann tithe a dhíol tar éis iad a bheith ag a mhuintir le céad bliain gan aon choinníoll ná srian air nach bhféadfaí iad a dhíol ar an margadh. Sin an chaoi go bhfuil siad ag éalú timpeall ar an gcosc ar na tithe saoire. An chuid is mó de na tithe saoire a fheicimse thart, agus bím ag faire air seo, is athchóirithe iad ar thithe éigean a bhí ann mar sin ní cead pleanála as an nua é. Ní réiteach iomlán ar an bhfadhb é ach bheadh spéis agam a fháil amach an gceadaíonn comhairlí contae é seo. Bhí an-iontas orm a chloisteáil go raibh aon chomhairle contae in aon áit mar sin ag ceadú tithe saoire nua níos mó de bharr an oiread fadhbanna atá ag baint le cead de shaghas ar bith a fháil, fiú má táthar ag dul ag cónaí san áit. An ndearna na finnéithe an measúnú sin agus an bhfuil an t-eolas acu cé hiad na comhairlí contae atá ag ceadú tithe saoire? Níl Comhairle Chontae na Gaillimhe á dhéanamh.