Éamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tá rud amháin eile le rá agam. Tá sé éasca a rá nach dtuigeann planner “X” nó rannóg pleanála Chomhairle Contae na Gaillimhe an patrún lonnaíochta. Faraor géar tá sí ag déanamh rudaí a deir sí nach ndéanfadh sí. Tá siad ag leanúint treoirlínte an national planning framework, NPF, a cheadaíonn tithe aonair faoin tuath, ach tá sé thar a bheith drogallach agus tá sé de rún acu fáil réidh leo chomh sciobtha agus is féidir. Ach amháin go mbeadh éirí amach i measc polaiteoirí ar nós mise, bheadh sé déanta acu fadó.

Caithfear é sin a athrú agus aguisín a chur leis an NPF a rá, i gcomhthéacs na Gaeltachta, go dtacófar leis an bpatrún traidisiúnta lonnaíochta. Mura ndéanfar é sin, tá fadhb ann. Fiú amháin, dá gceadódh an chomhairle contae nó an t-údarás é, bheadh achomharc go dtí an Bord Pleanála ag na daoine atá in aghaidh tithe tuaithe agus dhiúltófaí iad, mar feictear domsa, nach féidir a rá riamh cén taobh a ghlacfaidh An Bord Pleanála. Go minic, tá sé glan in aghaidh tithe tuaithe go cinnte agus tiocfaidh sé ina n-aghaidh agus nuair atá sé ina n-aghaidh tá an t-údarás níos ísle agus sáinnithe. Caithfimid díriú ar an bpolasaí, agus go mór mór ar an NPF, mar is é sin an áit a thagann na rialacháin agus na treoirlínte tuaithe i gceist. Tá an rud seo casta mar tá an oiread sin páirteanna eile ag baint le cúrsaí pleanála nach mbaineann leis an nGaeilge ach atá ann go náisiúnta, agus chaithfí teacht aniar aduaidh ar na fadhbanna sin.