Mr. Réamonn Ó Ciaráin:

Le cur leis an méid a dúirt Antoine Ó Coileáin ansin, tá a lán rudaí ann le bheith dearfach fúthu maidir le cur chun cinn na Gaeilge ar an oileán seo. Tá an dea-thoil luaite ag go leor daoine. Is ann di. Tá dea-thoil amuigh ansin agus sílim go bhfuil sí ag dul i méid. Ní chluintear na seanscéalta a raibh meirg orthu maidir leis an nGaeilge leath chomh minic anois. Buíochas mór le Dia, tá deireadh leis na laethanta sin ina raibh daoine ar an seanphort nach bhfuil maitheas sa chéad teanga de chuid na tíre seo.

Ag filleadh ar na coláistí samhraidh, tá siad an-lárnach go deo i sícé na tíre. Tá go leor daoine ann gurb ionann dóibh an choláiste samhraidh agus an Ghaeltacht. Tá na figiúirí go maith. In amantaí bíonn titim ann. Má bhíonn titim ann sna blianta i ndiaidh 2022, ní bheidh muid ábalta an locht go léir a chur ar Covid. Má tá aon rud dearfach le rá maidir leis an choróinvíreas - agus níl aon duine againn sásta gur tharla an fhadhb dhomhanda sin - is é go ndeachaigh líon na ndaoine atá ag freastal ar chúrsaí ar líne suas níos mó nuair a bhí níos mó ama ag daoine leis na rudaí tábhachtacha a bhí ar a radar a dhéanamh, foghlaim na Gaeilge sa chás seo. Tá sé sin fíor ag Gael Linn agus ag ranganna Gaeilge ar fud na hoileáin. Is rud dearfach é sin gur féidir linn tógáil air. Ba chóir go mbeadh i bhfad Éireann níos mó daoine fásta ag dul ar chúrsaí sa Ghaeltacht. Ba chóir go mbeadh i bhfad Éireann níos mó tacaíochta do dhaoine fásta le freastal ar chúrsaí samhraidh sa Ghaeltacht. Is náireach an méid atá ar fáil faoi láthair le tacú le daoine fásta le freastal ar chúrsa Gaeltachta.

Tá lucht athneartaithe teangacha ar fud na cruinne in éad linne sa tír seo de thairbhe go bhfuil an scéim fhada thairbheach seo againn, scéim na bhfoghlaimeoirí Gaeilge, ach tá ceist le freagairt. An bhfuil muid, an náisiún agus an Stát, ag déanamh go leor leis an tseoid seo, na coláistí samhraidh, lena bhfuil go leor daoine ar fud na cruinne in éad? An bhfuil an Stát ag déanamh go leor leis an tionscadal a chothú? Faoi láthair, ón méid atá ráite anseo inniu, cé gur léir go bhfuil dea-thoil ann agus cairde sa chúirt againn sa Roinn a bhfuil freagracht as an nGaeltacht aici, tá baic ann. Tá frustrachas ar dhaoine agus is léir ón méid atá ráite inniu go bhfuil i bhfad níos mó ann gur féidir linn a dhéanamh má táimid, Thuaidh agus Theas, i ndáiríre faoi na spriocanna a leag muid síos maidir leis an gcéad teanga de chuid na tíre.