Mr. Réamonn Ó Ciaráin:

Gabhaim buíochas le Antoine Ó Coileáin, leis an gCathaoirleach, leis na Teachtaí agus leis na Seanadóirí. Tá an ceart ag an Teachta Ó Cuív. Chuaigh gach caighdeán in airde le scór bliain anuas maidir le cóiríocht sna tithe, sna coláistí agus sna hallaí. Go bunúsach, chuaigh na riachtanais go léir atá le comhlíonadh in airde. Ar an drochuair, mar atá luaite ag CONCOS agus ag Gael Linn, chuaigh an tacaíocht a bhí ar fáil ón Roinn Oideachais agus Eolaíochta - mar a tugadh uirthi ag an am - go mór chun tosaigh mar go raibh sí ag iarraidh mbeadh cóiríocht den chéad scoth ar fáil ach gur tharraing an Roinn an deontas caipitíochta de thart ar €50 siar.

Tagann cigirí chuig na coláistí agus go minic bíonn siad ag dúil le cóiríocht nach bhfuilimid ábalta a chur ar fáil de thairbhe nach bhfuil an tacaíocht ann don chóiríocht sin agus bíonn cuid de na cigirí - ní hiad ar fad - a chuireann an Roinn Oideachais chuig na coláistí samhraidh ag smaoineamh ar na scoileanna ar a mbíonn triall acu i rith na bliana. Is taithí eile ar fad tréimhse a chaitheamh sa Ghaeltacht. Tá gach coláiste – luaigh CONCOS go bhfuil beagnach 50 coláiste dá chuid ann – ar a ndícheall na coinníollacha go léir atá dian go maith a chomhlíonadh. Is cóir go mbeadh na coinníollacha sin dian lena chinntiú go bhfuil gach dalta sábháilte, sona agus ag foghlaim. Tá na coláiste réidh le cibé rud a chaithfidh siad a dhéanamh leis an ngnó seo a fhorbairt agus, mar atá luaite, beidh tacaíocht preabtha aniar de dhíth ar na heagraíochtaí atá ag eagrú na gcoláistí. Beidh an tacaíocht seo de dhíth ar scála eile ar na tithe agus ar na mná tí le go mbeidh siadsan ábalta preabadh aniar.

Ba mhaith liom an deis seo a thapú le béim a chur ar an bpointe a luaigh CONCOS agus mo chomhghleacaí, Antoine Ó Coileáin, faoin gá le hathbhreithniú, le coiste nó, ag an staid seo, le tascfhórsa a chur ar bun leis na riachtanais a chinntiú agus shoiléiriú le nach mbeidh na riachtanais curtha ar an méar fhada, mar a rinneadh leis an straitéis 20 bliain don Ghaeilge.

Mar focal scoir, níl na riachtanais mar an gcéanna in achan coláiste agus ceantar. Is í sin an obair a d’fhéadfadh coiste fiosraithe nó tascfhórsa a dhéanamh. Tá tuilleadh ban tí de dhíth i gcoláistí áirithe mar go bhfuil na figiúirí chomh hard sin agus i gcinn eile tá cóiríocht le hathnuachan. I gcoláistí eile fós tá gá agus tacaíocht de dhíth le níos mó daltaí a mhealladh chuig an gceantar áirithe sin.

Arís, ná déanaimis dearmad go bhfuil daltaí sna Sé Chontae ag brath go mór ar na coláistí samhraidh fosta agus ba chóir an tacaíocht bheag thábhachtach a bhí á cur ar fáil do dhaltaí ó na Sé Chontae a chur ar ais mar ní raibh mórán i gceist. Nuair a chuirtear san áireamh go ngineann gach dalta a thagann go dtí an Ghaeltacht €2,000 - €1,800 a bhí ann deich mbliana ó shin agus caithfidh go bhfuil sé ag tarraingt ar €2,000 anois – is fiú an cheathrú de scoláireachtaí de thart faoi €200 a bheadh i gceist a chaitheamh le breis daltaí a mhealladh ó na Sé Chontae mar tá líon na ndaltaí atá ag roghnú na Gaeilge agus teangacha ó Thuaidh ag dul sa treo contráilte. Ba chóir go mbeadh níos mó acu i ndiaidh freastal ar chúrsa sa Ghaeltacht agus tar éis titim i ngrá leis an nGaeilge - mar a tharla le go leor dínn - agus má amharctar thart ar na daoine is mó atá ag cur na Gaeilge chun cinn ar an oileán seo, thig leat a bheith measartha cinnte de go raibh céatadán an-ard go deo acu i ndiaidh cúrsa i ndiaidh cúrsa a dhéanamh sa Ghaeltacht. Gabhaim buíochas leis an gCathaoirleach.