Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 7 July 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Meastacháin le haghaidh Seirbhísí Poiblí 2021
Vóta 33 - An Ghaeltacht (Athbhreithnithe)

Photo of Jack ChambersJack Chambers (Dublin West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas leis an Teachta Calleary. Níl an t-airgead a d'fhógair mé inniu ceangailte le Covid-19. Bhí sé sa cháinaisnéis an bhliain seo caite. Maidir le Covid-19 agus an Breatimeacht, tá comhlachtaí Gaeltachta ag tabhairt aghaidh ar na dúshláin a chruthaigh Covid-19 agus an Breatimeacht. Tá réimse tacaíochtaí curtha ar fáil ag an Rialtas chun cuidiú le gnóthaí agus comhlachtaí atá buailte dá bharr. Tá oifigigh mo Roinne ag obair go dlúth le hÚdarás na Gaeltachta chun a chinntiú go bhfuil an réimse tacaíochtaí atá á sholáthar ag an údarás ag teacht le riachtanais a chliantchomhlachtaí. Ag an am seo anuraidh, rinne rannóg mheasúnachta na Roinne, rannóg neamhspleách a oibríonn leis an Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe agus leis an tseirbhís eacnamaíochta agus meastóireachta, measúnú ar thionchar an Bhreatimeachta ar chliantchomhlachtaí an údaráis. Bhí mo Roinn páirteach leis an údarás agus le roinnt comhlachtaí a roghnaíodh chun suirbhé a dhéanamh. Cuireadh torthaí agus moltaí an mheasúnaithe sin san áireamh le linn ullmhúcháin Meastacháin agus buiséid 2021. De thoradh air seo, tá €8.1 milliún breise ar fáil d'Údarás na Gaeltachta i mbliana, agus €31.8 milliún san iomlán. Chun tacú tuilleadh leis an údarás a chuid acmhainní foirne a fhorbairt chun freastal ar riachtanais oibre, cuireadh €2.9 milliún breise i mbuiséad riaracháin an údaráis. Bliain ar bhliain, tá méadú de 45% tagtha ar an maoiniú caipitil atá ar fáil don údarás mar thacú breise do chúrsaí fiontraíochta agus forbartha sa Ghaeltacht, a bhí aníos le dúshlán Covid-19. Tá réimse leathan tacaíochtaí náisiúnta agus earnála curtha ar fáil ag an Rialtas ó thús na paindéime agus mar ullmhú don Bhreatimeacht. Tá rochtain ag Údarás na Gaeltachta ar na scéimeanna agus cistí atá á riar ag Gníomhaireacht Forbartha Tionscail Éireann, Fiontar Éireann agus oifigigh áitiúla fiontraíochta le cinntiú go bhfuil fáil ag gnóthaí Gaeltachta ar na tacaíochtaí céanna atá ar fáil do gach gnó eile.

Sa bhreis ar na tacaíochtaí leantacha ó Údarás na Gaeltachta do chomhlachtaí Gaeltachta sa chomhthéacs seo, leagtar amach raon tacaíochtaí praiticiúla do chomhlachtaí Gaeltachta de réir mar a bhí Brexit ag teacht níos gaire. I measc na dtacaíochtaí sin, bhí mol eolais maidir le tacaíochtaí Breatimeachta, sraith de sheimineáir ghréasáin chun saineolais chuí a sholáthar, feachtas ríomhphoist dhíreacha chuig na cliaintchomhlachtaí ar fad maidir le tacaíochtaí Breatimeachta agus sraith de theachtaireachtaí leantacha le leideanna meabhrúcháin do ghnólachtaí mar chúnamh dóibh. Chun tacaíocht chuí a chur ar fáil do ghnólachtaí, d'eagraigh Údarás na Gaeltachta sraith de sheimineáir ghréasáin le saineolaithe gnó iomráiteacha chun cuidiú le comhdháil ghnólachtaí Gaeltachta le linn na géarchéime. Fuair roinnt comhlachtaí Gaeltachta tacaíocht ó scéim tacaíochta Covid-19 Údarás na Gaeltachta chun cuidiú leo pleanáil airgeadais a chur i bhfeidhm agus an úsáid is fearr a bhaint as margaíocht agus díolacháin ar líne. I gcomhair le Fiontraíocht Éireann, cheadaigh Údarás na Gaeltachta os cionn €2 milliún mar thacaíocht do chomhlachtaí Gaeltachta agus iad i mbun pleanála airgeadais. Ag an am céanna, chuir siad cistíocht fiontraíochta ar fáil. Ceadaíodh cúnamh airgeadais d'os cionn €1 milliún do chomhlachtaí Gaeltachta tríd an scéim trádáil ar líne agus an scéim dearbhán leanúnach agus gnó Covid-19. Cuireadh an maoiniú don dá scéim sin ar fáil ó chístí Údarás na Gaeltachta; an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán; agus an Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide.

Cuireann an Breatimeacht agus Covid-19 deiseanna ar fáil d'Údarás na Gaeltachta gníomhaíochtaí nua a mhealladh. Dá bhrí sin, d'fhéadfadh aon infheistíocht i margaíocht ar a chuid áitreabh tráchtála nó i mbonneagar leathanbhanda-lárnach a bheith tairbheach chun iomaíochas agus poitéinseal tráchtála an údaráis a chinntiú. Tá Gteic, gréasán digiteach na Gaeltachta, ag leathnú ar fud na Gaeltachta. Tá moil nuálacha á bhforbairt ag an údarás chun áiseanna agus spásanna oibre le rochtain Idirlín ar ardluas a chur ar fáil do chianoibrithe atá ag filleadh ar an nGaeltacht. Mar a dúirt an Teachta, bhí mé thuas i nGaoth Dobhair agus thíos i Maigh Eo an tseachtain seo caite. Tá Gteic an-tábhachtach chun an teanga a neartú agus chun fostaíocht a chruthú sa Ghaeltacht. Leis an straitéis nua a d'fhoilsigh Údarás na Gaeltachta mí ó shin, táthar ag iarraidh an fhís seo a chur i bhfeidhm. Beidh Gteic agus spásanna oibre sa Ghaeltacht an-tábhachtach chun go mbeidh deiseanna ag daoine óga agus chun go mbeidh deiseanna ann chun gnóthaí nua a chruthú. Beidh deis ag daoine atá ag obair i mBaile Átha Cliath a bheith ag obair sa Ghaeltacht nó in aon áit eile. Beidh Gteic an-tábhachtach. Tuigim go bhfuil Údarás na Gaeltachta ag obair chun an straitéis nua a chur i bhfeidhm.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.