Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 16 June 2021

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Curaclam Nua na hArdteistiméireachta (Atógáil): An Roinn Oideachais

Ms Eibhlín Ní Scannláin:

Tá roinnt mhaith ceisteanna luaite ag an Seanadóir agus déanfaidh mé mo dhícheall dul tríothu. Féadfaidh sé iad a mheabhrú dom más mian leis. Ag an bpointe seo, tá sé an-tábhachtach a chur in iúl gur próiseas comhairliúcháin atá ar bun faoi láthair ar dhréacht-shonraíochtaí atá forbartha ag an meitheal forbartha de chuid CNCM. Is cuid de phróiseas forbartha agus athbhreithnithe curaclam é sin ann féin. Mar sin, tá dréacht-sonraíochtaí curtha amach faoi láthair atá dírithe ar thaithí fhoghlama oiriúnach a sholáthar do scoláirí i scoileanna T1 agus T2. Mar a luaigh Evelyn níos luaithe, tá an leanúnachas seo ón mbunleibhéal go dtí an iar-bhunleibhéal an-tábhachtach. Tá sonraíochtaí difriúla tugtha isteach le fada ag leibhéal na bunscoile agus tugadh isteach iad in 2017 ag leibhéal na sraithe sóisearaí. Tá an múnla sin ann. Is próiseas comhairliúcháin atá ar bun faoi láthair.

Maidir leis na torthaí foghlama atá leagtha amach, is nádúr na dtorthaí foghlama in aon ábhar a bheith an-leathan ionas gur féidir le múinteoirí foghlaim agus riachtanais gach aon scoláire a bhíonn os a gcomhair a chuimsiú sna torthaí sin. Is saghas contanam a bhíonn ann trínár bhféidir leis an múinteoir an fhoghlaim a bhíonn le déanamh ag na scoláirí a bhriseadh síos le bheith in oiriúint dóibh.

Maidir leis an mbagairt go mbeidh páistí ag bogadh ó scoileanna T1 go scoileanna T2, tá na torthaí foghlama ann agus beidh tacaíocht ar fáil do mhúinteoirí ina dtaobh. Cuirfear tacaíocht chuimsitheach ar fáil do mhúinteoirí chun dul i ngleic leis na sonraíochtaí. Tá sé sin leagtha amach sa tsonraíocht atá ann i gcás na sraithe sóisearaí faoi láthair agus bheadh an rud céanna i gceist i gcás na hardteistiméireachta. Tá a fhios agam go mbíonn scoláirí ag foghlaim trí mheán na Gaeilge sna scoileanna T1 chomh maith agus go bhfuil an t-am a chaitheann siad ar na ceachtanna Gaeilge nó ranganna Gaeilge thar a bheith tábhachtach dóibh chun tacú lena gcuid foghlama agus lena ndul chun cinn sna hábhair eile ar an gcuraclam.

D’fhiafraigh an Seanadóir an mbeadh páistí fós ag freastal ar an nGaeltacht. Ón méid is eol dom, agus bheadh sonraí níos fearr le fáil ón Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán, tá méadú tagtha ar líon na scoláirí atá ag freastal ar na coláistí Gaeilge, go háirithe idir 2015 agus 2019, nuair a reáchtáladh na cúrsaí sin go deireanach sna suímh sin.

Tá an-bhéim i gcónaí ann agus, in éineacht le forbairt curaclaim, tá béim ar labhairt na Gaeilge, ach ní díreach ar labhairt na Gaeilge ach ar fhorbairt scileanna eile na bhfoghlaimeoirí chomh maith. Beidh gá i gcónaí le deiseanna do na scoláirí chun a gcuid Gaeilge a chleachtadh i suíomhanna difriúla lena gcomhaoisigh féin le taithí a fhail ar chultúr agus ar shuíomhanna Gaeltachta chomh maith.

Maidir leis an gceist a bhí ag an Seanadóir Kyne i dtaobh an athraithe ó 40%, san anailís a rinneadh sna tuarascálacha a choimisiúnaigh an CNCM, rinneadh anailís i dtuarascáil Uí Churraín ar thorthaí scoláirí idir 2011 agus 2015 agus ní raibh aon athrú mór suntasach i gceist ar an leibhéal sin. Níl aon sonraí le fáil agam ina thaobh sin faoi láthair. B’shin an tátal a bhí ag teacht as na tuarascálacha sin nach raibh aon athrú mór déanta ag an athrú sin go dtí 40% sin ar ghnóthachtáil.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.