Pa Daly (Kerry, Sinn Fein) | Oireachtas source

Baineann na leasuithe seo le tacaíocht a chinntiú don Chomhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta, COGG. Pléadh an gá le tacaíocht cheart a chur ar fáil d’oideachas Gaeilge agus Gaeltachta cheana féin, ach go háirithe ba chóir go mbeadh prionsabal an comhionannas ag baint le soláthar oideachais trí Ghaeilge agus trí Bhéarla. Sampla faoi leith den éagóir atá déanta ar an oideachas Gaeilge ná go bhfuil dhá chomhlacht ann a bunaíodh san Acht Oideachais, 1998, sé sin, an Chomhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta, CNCM, agus COGG. Cé go bhfuil stádas ag an CNCM mar chorparáid bhuan, níl an stádas céanna ag COGG. Níl cead acu brath ar mhaoiniú nó foireann seachas más mian le hAirí iad a thabhairt dóibh ó bhliain go bliain. Go simplí, níl an stádas céanna ag an gcomhairle oideachais Gaeilge agus atá ag an gcomhairle Béarla. Tá cead tugtha in alt 54 den Acht Oideachais comhlacht a bhunú mar chomhlacht corpraithe agus mhol muidne anseo COGG a bhunú mar sin, rud atá á lorg ag COGG féin. Ní bheadh costas sa bhreis ag baint leis seo, seachas an t-airgead atá á chaitheamh air faoi láthair a chinntiú amach anseo ionas nach bhféadfaí fáil réidh leis mar rinneadh leis an gCoimisiún Logainmneacha, in ainneoin go raibh feidhm reachtúil aige.

Mar gheall ar leasuithe Uimh. 300 agus 301, rud mór millteach atá in easnamh sa Bhille seo ná riachtanas pleanála mhuintir na Gaeltachta. Tá a lán plé déanta air seo le déanaí tar éis cás cúirte Bhreanndán Ó Beaglaoich, an feachtas atá tosaithe ag Conradh na Gaeilge agus na cásanna tubaisteacha i Ráth Chairn agus Ciarraí ina bhfuil Béarlú molta don Ghaeltacht. Ní mór dúinn coinníollacha láidre a leagan síos sa reachtaíocht mar gheall ar thithíocht agus pleanáil teanga sa Ghaeltacht. Molaimid i leasú Uimh. 300 measúnú tionchar teangeolaíochta a chur mar choinníoll ar chead pleanála sa Ghaeltacht, mar atá déanta faoi láthair do mheasúnú timpeallachta. Tá teanga na Gaeilge mar chuid d’éiceolaíocht na hÉireann chomh maith agus ní mór dúinn í a chosaint. Ina theannta sin, molaimid i leasú Uimh. 301 inniúlacht de leibhéal B2 a réiteach le bheith in úsáid in aon choinníollacha teanga atá nasctha leis an bpleanáil sa Ghaeltacht. In áit an cheist “Do you speak Irish?” a chur ar dhaoine atá ag lorg tí atá do Ghaeilgeoirí amháin, bheadh orthu a léiriú go bhfuil an leibhéal sin acu. Ba chóir don Aire Stáit léiriú cad atá i gceist aige a dhéanamh faoi seo