Oireachtas Joint and Select Committees

Friday, 16 April 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Catherine ConnollyCatherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas as an soiléiriú sin ach níl sé sásúil beag ná mór. Seo comhlacht mór i gcroílár na Gaeltachta agus ní féidir botún mar seo a dhéanamh. Tá rud éigin mícheart áit éigin. Cinnte tá ceisteanna ann d’Údarás na Gaeltachta agus chomh sciobtha agus is féidir nuair a bheidh muid críochnaithe leis an bpróiseas seo, agus má tá an Cathaoirleach sásta, is é an rud ceart le déanamh ná Údarás na Gaeltachta a thabhairt os ár gcomhair.

Tháinig an t-ábhar seo aníos go minic le cúpla bliain anuas. Tá sárobair á dhéanamh ag Údarás na Gaeltachta ag mealladh fostóirí isteach ach ní raibh mise nó baill éigin den choiste sásta riamh maidir leis na coinníollacha ó thaobh úsáid na Gaeilge de. Ní raibh sé soiléir domsa agus baill eile go raibh polasaí soiléir ag Údarás na Gaeltachta maidir leis an Ghaeilge a chur chun cinn. Thagair mé i gcónaí don trí ról atá ag Údarás na Gaeltachta. Ní hamháin go bhfuil air fostaíocht a chothú agus a chur ar fáil - tá sé sin thar a bheith tábhachtach - ach ar an leibhéal céanna, tá air an teanga a chosaint agus an pobal a chothú. Tá tríonóid i gceist agus sin codarsnacht mhór idir Údarás na Gaeltachta agus na heagraíochtaí eile cosúil leis an IDA agus Enterprise Ireland. Níl an tríonóid de fhreagrachtaí ag na heagraíochtaí sin.

Aontaím leis an Teachta O’Dowd agus leanfaimid ar aghaidh leis an bplean sin le cead ón gCathaoirleach ach is féidir linne rud éigin a dhéanamh faoin rud atá faoi chaibidil againn inniu. Sin an rud is tábhachtaí. Is rud amháin é an t-údarás agus an comhlacht a cháineadh - agus tá cáineadh tuillte acu - agus b’fhéidir gur chóir dul i ngleic leo go dearfach chun réiteach a fháil, ach is rud eile an dualgas atá orainne mar Theachtaí Dála agus Bille agus reachtaíocht á réiteach againn. Tá freagracht orainn a chinntiú go bhfuil sé ceart, mar tá sé de cheart ag gach saoránach Gaeilge nó Béarla a úsáid sa Dáil, sa Seomra seo agus ar an gcoiste Gaeilge. Tá an pointe déanta go han-mhinic ag an Teachta Ó Cuív go bhfuil dhá theanga i gceist, Gaeilge agus Béarla. Ní ghlacaim leis gur botún atá anseo beag ná mór. Tuigim nach bhfuil aon ról ag an Aire Stáit sa chás seo agus thug sé soiléiriú, ach tá ról aige maidir leis an leasú seo. An bhfuil sé chun breathnú arís ar an leasú seo agus an leasú eile níos faide siar, leasú Uimh. 294 atá as ord, maidir le cinntiú a thabhairt d’oibrithe go bhfuil sé de cheart acu a dteanga féin a úsáid go nádúrtha agus ar bhonn cearta? Sin an bhunfhadhb, croílár na faidhbe agus croílár an réitigh freisin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.