Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Mar a dúirt an Teachta Ní Chonghaile, níl a fhios agam cén fáth go bhfuil fadhb ag an Aire Stáit leis na rudaí seo mar nílimid ach ag iarraidh go mbeidh siad seo laistigh den chaighdeán teanga. Sin an méid atá sa reachtaíocht anseo againn. Tá liosta ann cheana féin ag an Aire ar leathanach 25 agus téann sé (a), (b), (c), (d). Níl muidne ach ag iarraidh go mbeidh na ceisteanna seo san áireamh toisc nach bhfuil a fhios againn cad atá san áireamh cheana féin. B’fhéidir nach dtaitníonn an fhoclaíocht leis an Aire Stáit nó nach bhfuil sé ró-shoiléir sa tslí ina bhfuil na leasuithe scríofa cad atá i gceist iontu ach tá mise ag iarraidh cinntiú nach bhfuil dabht ar bith ann maidir le soláthar trí mheán na Gaeilge, agus Béarla, d’fhostaithe chomhlachtaí poiblí a bheidh ag plé leis an bhfostóir. Má tá duine ag plé lena fhostóir, ba chóir gur féidir leis nó léi é a dhéanamh trí Ghaeilge. Ba chóir go mbeadh córas ama nó spriocdháta - sin an téarma atá daoine ag úsáid - leagtha síos maidir le cén uair a bheidh an córas inmheánach nó seachtrach leictreonach athraithe, chun go mbeadh na comhlachtaí sin in ann déanamh cinnte de go bhfuil aitheantas cuí tugtha do dhaoine. Nílimid ach ag rá gur gá go mbeadh sé seo liostaithe nuair atá an tAire Stáit ag cur an caighdeán seo le chéile.

Má tá an obair déanta cheana féin ag an gcomhlacht poiblí, happy days. Ní gá ach an fón a phiocadh suas agus glaoch ar Bhord na Móna - táim ag piocadh ar Bhord na Móna inniu mar go bhfuil sé ag teacht chugam - ag fiafraí an bhfuil an córas acu in ann ainmneacha daoine a thógáil le síneadh fada, gan “Mr.”, “Mrs.” “Uasal” nó pé rud atá sa liosta, agus an bhfuil siad in ann an seoladh, Eircode nó a leithéid a ghlacadh. Ansin is féidir casadh ar na ceisteanna eile agus fiafraí an bhfuil siad in ann seo, siúd agus uile a dhéanamh. Ansin is féidir leis an Aire Stáit an cinneadh a dhéanamh gurb é seo an caighdeán a bheidh leagtha síos dóibhsean agus go dtabharfaidh sé trí bliana dóibh é a bhaint amach. Is féidir leis an Aire Stáit agus an comhlacht idirghabháil a dhéanamh agus má deir an comhlacht go raibh siad cheana féin ag athrú an córas ríomhaireachta i gceann cúig bliana, go réalaíoch ansin thabharfadh an tAire Stáit cúig bliana dóibh. Níl aon duine ag tnúth go dtarlódh athrú thar oíche i gcás córas ríomhaireachta. Sin an sórt rud atá liostaithe sna leasuithe seo.

Is trua nach bhfuil an tAire Stáit ag tabhairt tacaíochta do na leasuithe nó ar a laghad ag rá linn go bhféachfaidh sé athuair orthu agus go dtiocfaidh sé ar ais chugainn. B’fhéidir go gceapann daoine gur ó bharr mo chloigeann a thagann roinnt acu. Don chuid is mó tá mise tar éis teacht ar na leasuithe ón bplé a bhí déanta sa choiste ag na staideanna difriúla thar na blianta. Má théann muid chomh fada siar le 2002 nuair a bhí an chéad Acht ann, bhí roinnt de na ceisteanna seo tógtha ag an am sin. Ó shin tá daoine ag aithint na fadhbanna atá ann agus ag triail teacht suas le leigheas ar na fadhbanna sin, seachas a bheith ag cur constaicí i lár na reachtaíochta seo nó sa bhealach a bheadh an reachtaíocht seo ag bogadh amach anseo.

Ó thaobh leasú Uimh. 201, níl a fhios agam cén fáth go bhfuil fadhb ag an Aire Stáit maidir leis an spriocdháta 2025. Tá deifir orainn. Tá an Ghaeilge i mbaol an Ghaeltacht a chailleadh muna ndéantar obair éigeandála láithreach bonn. Sin atá uainn agus seo na fáthanna go bhfuil daoine ag triail cuidiú linn reachtaíocht cheart agus dearfach a bheith againn a dhéanfadh an cur chuige a shíleann muid a chuideodh linn. Ní dhéanfaidh an reachtaíocht seo an Ghaeilge nó an Ghaeltacht a tharrtháil. Is cuidiú a bheadh ann ach tá a lán eile le déanamh againn ar fad chun bogadh sa treo sin.