Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 176:

I leathanach 21, idir línte 38 agus 39, an méid seo a leanas a chur isteach: “(2) Is é nó is í an tAire sinsearach a bheidh freagrach as an bPlean Náisiúnta a chur i ngníomh.”.

Is é an rud atá i gceist leis na leasuithe seo, atá ceangailte le chéile, ná go mbeadh Aire sinsearach freagrach as gníomhú an phlean. Nílim ag caitheamh anuas ar an Aire Stáit ná ar aon Aire Stáit roimhe leis sin ach is í an fhadhb a bhíonn ann ná, go minic, titeann dualgais maidir leis an nGaeilge agus leis an nGaeltacht ar Aire sóisearach. Tá an tAire Stáit reatha ag bord na Comh-aireachta, tá ról aige agus is féidir leis tionchar a imirt ach ní bhíonn an tAire Stáit ar a bhfuil freagracht as an nGaeltacht san áit chéanna. Leis an leasú seo, táimid ag rá gur chóir go mbeadh an fhreagracht seo ar Aire sinsearach.

Tá i gceist freisin go mbeadh feidhm reachtúil ag an bplean náisiúnta a leagfar síos agus nach mbeadh comhlachtaí in ann neamhaird a dhéanamh de. Níl aon fhoráil sa Bhille a léiríonn cé a bheidh freagrach as an bplean náisiúnta agus as a chomhlíonadh - an tAire Stáit, an Taoiseach nó an Chomh-aireacht i gcoitinne.

Níl sé cosúil leis a lán de na pleananna eile. De ghnáth, bíonn Aire áirithe i gceist. B'fhéidir gurb í an tAire, an Teachta Catherine Martin, a bheadh i gceist. Níl sé soiléir agus is é sin an fáth go bhfuilim ag iarraidh an cheist a shoiléiriú. Bhí daoine eile den tuairim chéanna, Foras na Gaeilge ina measc. Chuir an tAire in iúl dom i bhfreagra ar cheist pharlaiminte le déanaí nach bhfuil freagracht uirthi as cur i ngníomh Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003. An mbeadh an rud céanna i gceist leis an Acht seo agus leis an bplean náisiúnta? Ghlac mise leis gurb é an tAire sinsearach a bhíonn i gceannas ar gach rud. Cé go bhfuil dualgais ar Airí sóisearacha agus go mbíonn freagracht acu as cúrsaí ó lá go lá, cúrsaí Gaeilge sa chás seo, cheap mé go raibh an tAire sinsearach fós freagrach. B'fhéidir go bhfuil breall ormsa. Má tá, tá an cheist seo níos tábhachtaí arís toisc go bhféadfadh an fhadhb a bheith ann go mbeadh Aire sóisearach ann nach bhfreastalaíonn ag an gComh-aireacht agus, dá réir, nach mbeadh a guth nó a ghuth cloiste. Thar na blianta, táimid tar éis a fheiceáil an Ghaeilge a bheith thíos leis toisc nach raibh Airí Stáit láidir go leor ó thaobh cosaint na Gaeilge agus cosaint na hinfheistíochta ba cheart a dhéanamh i gceantair Ghaeltachta.