Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Bheadh sé níos tubaistí fós muna mbeadh cead ag daoine an Ghaeilge a labhairt ag an gcoiste. Ní sin an cheist agus níor shíl mé go mbeadh aon cheist ann ach go mbeadh sé de chead ag duine a bhfuil ag déileáil leis an nGaeilge, agus le todhchaí na Gaeilge, an Ghaeilge a labhairt. Anois tá an tAire Stáit ag rá go bhfuil sé chun meamram a chur le chéile nó rud éigin a dhéanamh chun a chinntiú go bhfuil an cead sin ag lucht an choiste.

Níl fadhb ar bith ann ó thaobh na rúnaíochta de. Is buntáiste don choiste é go bhfuil daoine ann ón Roinn a bhfuil tuiscint iomlán acu ar an státchóras agus ar na seirbhísí Gaeilge agus a raibh ag triall thar na blianta cuidiú leis na Ranna eile agus leis na comhlachtaí Stáit níos mó Gaeilge a fhoghlaim. Níl an locht orthu toisc teip an státchórais in aon chor. Dá mbeadh an tAire Stáit ag caint faoi seo 30 bliain ó shin, bheadh Gaeilge den scoth ag a lán díobh siúd a bhí i gceannas ar na Státchomhlachtaí agus ar na Ranna. Tá athrú atá tar éis tarlú le 30 bliain anuas, áfach. Tá léiriú á thabhairt ag an Aire Stáit ar cé chomh tubaisteach is atá leibhéal na Gaeilge ag aon leibhéal den státchóras nach féidir leis an Aire Stáit cinneadh a ghlacadh go mbeadh an Ghaeilge mar theanga oibre an choiste seo.

Sa deireadh thiar, níl an tromlach agam má tá vóta ar an gceist seo. Tá tuiscint difriúil ag daoine atá Gaeilge acu ó thús nó atá tar éis í a fhoglaim, agus iad ag iarraidh déileáil leis an státchóras, ná mar atá siúd atá Béarla amháin acu. Uaireanta, ní thuigeann Béarlóirí cad atá á rá againne nuair a táimid ag caint faoi dhiúltú seirbhísí agus nuair a táimid ag caint faoi cé chomh lag is atá an státchóras. Chuideodh sé leis an gcoiste dá mbeadh an Ghaeilge mar theanga oibre aige.

Níl mé ag rá nach dtiocfaidh doiciméid isteach i mBéarla. B'fhéidir go dtiocfaidh doiciméid isteach ón mBreatain Bheag, mar shampla, ag léiriú conas mar a d'éirigh leis an tír sin i dtaobh na Breatnaise. Is féidir na doiciméid sin a aistriú go Gaeilge agus go Béarla más gá. Sin an gnáthchleachtas oibre atá timpeall an domhain ar fad. Is ait an rud é agus ní fheicim conas a bheadh sé inghlactha in aon tír eile go bhfuil céim níos ísle á tabhairt don teanga náisiúnta i gcoiste atá ag déileáil léi agus atá ag déileáil le cur chun cinn na teanga sin. Má tá an tAire Stáit ag iarraidh gan ghlacadh leis seo - mar a dúirt mé, níor shíl mé gur rud conspóideach a bhí ann - tá mise chun é a chur chun vóta.