Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Bhí muid ag caint faoi seo an lá deireanach. Is é an rud a bhí i gceist ná cinntiú gur coiste neamhspleách a bheadh i gceist agus go mbeadh an Ghaeilge mar theanga oibre an choiste. Ní raibh muid ag súil go mbeadh aon raic faoi sin. Níor thuig mé cén deacracht a bhí le hé a chur i scríbhinn gurbh í an Ghaeilge an teanga oibre. Dá mba rud nach raibh ach an Béarla amháin ag finné nó fiú ag baill den choiste, d'fhéadfaí acmhainní breise a chur ar fáil dóibh, mar shampla, córas aistriúcháin comhuaineach nó aistriúcháin ar dhoiciméid. Ba chóir go gcuirfear amach teachtaireacht gurb í an Ghaeilge an teanga oibre agus gur féidir léi a bheith amhlaidh, toisc go raibh dabht ar a lán daoine thar na blianta gur féidir. Cheap siad nár theanga nua-aimseartha í an Ghaeilge, go raibh sí gafa leis an stair agus nach bhféadfaidh obair cheart a dhéanamh léi i ngnéithe d'obair an Stáit nó i réimsí eile. Is léir go bhfuil an meon sin fós ag roinnt daoine agus go gceapann siad nach féidir é a dhéanamh.

An lá faoi dheireadh, luaigh mé an bealach ina ndéanann tíortha eile déileáil le cúrsaí nuair atá dhá theanga nó níos mó ná sin i gceist. Ní fadhb é a bhaineann le hÉirinn amháin. Is gnáthfhadhb é in a lán tíortha timpeall an domhain. Tagtar timpeall í cuibheasach tapa. Sa chás seo, ba chéim síos eile don teanga náisiúnta é muna mbeadh an Ghaeilge mar theanga oibre an choiste a bheadh ag déileáil le pleananna a chur le chéile do thodhchaí na Gaeilge maidir le hearcaíocht agus a bheadh ag smaoineamh ar bhealaí inar féidir daoine a earcú mar státseirbhísigh chun seirbhísí a chur ar fáil do lucht na Gaeilge agus do phobal labhartha na Gaeilge. Is ait an rud é. Nuair a thairg mé an leasú seo, níor shíl mé go mbeadh aon chonspóid i gceist. Shíl mé gur bhotún é nach raibh sé ann sa chéad dul síos.

Anois, tá daoine ag rá nach féidir leis tarlú toisc go mbeadh aíonna le speisialtóireachtaí áirithe os comhair an choiste nach mbeadh an Ghaeilge acu. Is féidir déileáil leis sin. Nuair a bhí Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus na nOileán sa Dáil dheireanach ag déileáil le príomhoifigigh ó na Ranna difriúla, ba léir gur féidir déileáil le ceist na hearcaíochta trí Ghaeilge agus aistriúcháin a chur ar fáil, ó Bhéarla go Gaeilge agus ón nGaeilge go Béarla, dóibh siúd nach raibh an Ghaeilge acu. Is rud cuibheasach bunúsach é. Níl aistriúcháin idir trí nó ceithre theanga i gceist. Tá breall ar an Aire Stáit gan glacadh leis seo. Mar a dúirt mé, níor shíl mé gur rud mór é sin. Tá sé soiléir dom go mbeadh sé seafóideach agus tubaisteach muna leagfar síos an Ghaeilge mar theanga oibre an choiste. Is féidir teachtaireacht a chur amach go bhfuil ré nua ag teacht ó thaobh an státchórais agus go bhfuil muid in ann gach uile rud a dhéanamh trí Ghaeilge ach na hacmhainní a chur ar fáil agus cur chuige ceart a bheith againn.