Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 9 March 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Catherine ConnollyCatherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tá sé ráite go bhfuil díomá orm agus tá. Is rud dearfach go bhfuil an tAire Stáit sásta dul ar ais agus é seo a phlé leis an Aire, ach mar a dúirt an Teachta Ó Snodaigh, cén bhaint atá ag an Aire sin leis an rud seo?

An fhadhb atá agam ná go bhfuil an díospóireacht seo uilig ó thaobh an Stáit de ag tarlú laistigh d’fholús. Folús aitheantais is ea é ar chomh leochailleach is atá an Ghaeilge agus an gá atá le súil eile, chun na focail ó TG4 a úsáid ag an bpointe seo. Mura bhfuil súil eile ar na boird Stáit, leanfaidh muid ar aghaidh leis an rud ceannann céanna agus an Ghaeilge ar an imeall. Cén chaoi gur féidir an Ghaeilge a chur i lár an aonaigh? Nílimid ach ag caint faoi mhír bheag amháin – na boird Stáit. Cén chaoi gur féidir an teanga oifigiúil a chur i lár an bhoird agus is lár an aonaigh?

Tá daoine iontacha in éineacht leis an Aire Stáit ag obair go crua sa Roinn, ach caithfidh sé a bheith sásta breathnú ar seo i mbealach atá réasúnta agus praiticiúil. Tá an tAire ag caint faoi threoirlínte. Níl i gceist ansin ach treoirlínte agus sin an fáth go bhfuil an t-ainm sin agus an teideal sin ann. Treorlínte atá ann chun polasaí nó cuspóirí faoi leith a bhaint amach. Muna bhfuil na boird ag baint na cuspóirí sin amach, tá gá le hathrú, nach bhfuil? Is féidir na treoirlínte a athrú ionas go mbeidh muid ag díriú isteach ar chuspóir a chuireann an Ghaeilge i lár an aonaigh, mar a dúirt mé, agus a chuireann tábhacht ar an nGaeilge seachas a bheith ag leanúint ar aghaidh leis í á chur ar an imeall.

Táimid ar ais anseo leis an Aire Stáit ag breathnú air. Cá mbeidh muid nuair a thiocfaidh an próiseas seo os comhair na Dála ar Chéim na Tuarascála? Beidh muid i dtrioblóid muna bhfuil muid sásta aitheantas a thabhairt anois don fhadhb atá againne ó thaobh na Gaeilge de. Tá gá práinneach ann an fhadhb a aithint agus réitigh dhifriúla a chur le chéile chun dul i ngleic leis an bhfadhb sin. Is rud praiticiúil agus rud simplí atá ann. B’fhéidir go bhfuil easpa tuisceana ann ar mo thaobh ach ceapaim go bhfuil sé thar a bheith simplí na treoirlínte a athrú. Is féidir linn é a dhéanamh. Tá sé déanta ó thaobh na mban de, i ndeireadh na dála. Tá an rud ceannann céanna ag teastáil anseo - spotsolas a dhíriú isteach ar na boird Stáit.

Tháinig ionadaithe ó RTÉ os comhair an choiste agus d'admhaigh siad go neamhbhalbh nach raibh a gcuid dualgais faoin Acht Craolacháin, 2009 á chomhlíonadh acu. Baineadh stangadh asam ag an am go raibh siad chomh ionraic sin agus gur admhaigh siad é go neamhbhalbh. Tá gá le héagsúlacht ar na boird uilig ó thaobh na mban agus na Gaeilge de.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.