Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 2 March 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tuigim cad atá á rá ag an Aire Stáit. Tá sórt fadhb ann ó thaobh an Choimisinéara Teanga ós rud é go mbeadh sé ag déanamh breithiúnais ar threoir a bhí tugtha aige féin. Tuigim é sin. Má ghlactar leis an loighic sin, bheadh sé an-deacair dó a lán den obair atá aige a dhéanamh mar is eisean a thugann an treoir nuair a dhéanann sé iniúchadh faireacháin ar chomhlacht nó a leithéid. Tugann sé moltaí ag an deireadh agus ansin féachann sé an bhfuil na moltaí sin comhlíonta. Mar sin, tá dhá ról aige cheana féin. Fiú leis sin, ba chóir go mbeadh an ról seo ann freisin. Níl ann ach comhairle don Aire. Ní hé go bhfuil sé leagtha síos aige nó go mbeadh an coimisinéir ag tógáil an cinneadh. Is é an tAire a bheadh ag glacadh an chinnidh sa chás seo. Táimid ag caint faoi fhoirmeacha oifigiúla. Ní bheadh ualach mór millteach i gceist. Don chuid is mó, leanann foirmeacha oifigiúla an template céanna. Tá an rud céanna i gceist ó thaobh conas gur chóir d’ainmneacha, seoltaí agus teidil a bheith coimeádta nó faoi thaifead ag comhlachtaí Stáit.

Fiú má smaoiním glacadh leis an méid atá ráite ag an Aire Stáit faoi na feidhmeanna atá ag an gCoimisinéir Teanga, mar atá leagtha síos in alt 21 den bhun-Acht, tá orainn féachaint ar an mbun-Acht mar sin atáimid ag leasú. Muna bhfuil na feidhmeanna atá ag an gcoimisinéir láidir go leor, nó más féidir linn cur leo agus go gcuideodh sé sin lena obair, ba chóir dúinn é sin a dhéanamh.

Má tá an Coimisinéir Teanga gafa sa phróiseas go luath nuair atá na comhlachtaí Stáit ag cur foirmeacha oifigiúla le chéile, beidh a lán fadhbanna nó a lán gearán réitithe aige nó aici cheana féin mar beidh an bhuncheist réitithe sula thiocfaidh an gearán.

Bhí an ceart ag an Aire Stáit sa tarna chuid den fhreagra a thug sé maidir leis an gcoiste comhairleach. Níl sé liostaithe sna feidhmeanna ach arís is féidir linn é a liostú más mian linn mar níl an coiste comhairleach sin ann. Táimid chun é a bhunú de réir an Bhille seo faoi alt 18C. Sin iad na feidhmeanna atá aige ach is féidir linn feidhmeanna breise a chur isteach. Tá mise ag lorg go mbeidh sé seo mar cheann de na feidhmeanna a bheadh aige, nó féachaint air sin agus treoir a thabhairt.

Sin an méid atá ann. Sa deireadh, is é an tAire Stáit, nó pé duine a bheidh ina phost amach anseo, a bheidh gafa leis seo agus a bheidh ag glacadh na cinntí faoi cén treoirlínte a leagfar síos. Mar a dúirt mé, is treoirlínte iad agus ansin is féidir leis an gCoimisinéir Teanga, muna bhfuil daoine ag cloí leo agus má tá daoine ag gearán faoi na foirmeacha nó an tslí atá na hainmneacha agus na seoltaí á dtaifead, is féidir leo gearán a dhéanamh. Ós rud é go mbeidh na treoirlínte ann, beidh an Coimisinéir Teanga in ann a rá nach bhfuiltear ag cloí leis na treoirlínte agus moladh a dhéanamh nó fíneáil a ghearradh má ghlacann an tAire Stáit leis gur chóir go mbeadh fíneáil ann nó pé bealach a dhéanfar déileáil leo siúd atá ag teacht salach ar na treoirlínte nó na forálacha atá sa Bhille seo.

Sin an loighic taobh thiar de. Níl mé sásta na leasuithe a tharraingt siar ar an gCéim seo. Tá sé tábhachtach go mbeidh an coiste comhairleach, an Coimisinéir Teanga agus an tAire ag obair le chéile, ach go háirithe nuair a táimid ag caint faoi Ranna agus faoi chomhlachtaí Stáit atá chomh coimeádach sin go bhfuilimid sa riocht ina bhfuilimid sa mhéid sin go bhfuil orainn tabhairt faoi reachtaíocht a rith chun chur ina luí ar an Stát an obair gur chóir go mbeadh sé ag déanamh cheana féin a dhéanamh.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.