Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 9 February 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Catherine ConnollyCatherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tuigim an méid atá taobh thiar den leasú seo. Tá deacracht agam féin leis na focail ach ní saineolaí mé. Tuigim an rud agus ba mhaith liom tacaíocht a thabhairt don Teachta ar an leibhéal go bhfuil fócas dírithe isteach ar an mbearna atá ann sa chúrsa dlí. Nuair a bhí an tuarascáil Bealtaine 2018 á réiteach againn - bhí mé ag breathnú siar - bhí neart plé ag an am. Tháinig duine nó beirt os ar gcomhair ag díriú isteach ar an ábhar seo agus ag rá go raibh gá práinneach ann rud a dhéanamh. I ndeireadh na dála níor ghlacamar leis an moladh. B'fhéidir nach rabhamar radacach go leor agus tá sé sin ráite ón tús. Cheap mé gur bhain sé le píosa reachtaíochta eile ach tá sé tábhachtach an bhearna seo a lua. Aontaím leis an Teachta Ó Snodaigh ó thaobh an mhéid sin ach nílim cinnte cén chéim ba chóir dúinn a ghlacadh.

Níl inniúlacht sa Ghaeilge ag formhór na ndaoine sa chóras dlí atá againn. I ndáiríre, chuir sé iontas orm le blianta anuas go raibh an méid sin Gaeilge ag daoine nuair a fhéachamar siar, agus ag na breithiúna go háirithe. Tá céim ar gcúl tagtha chun solais ina thaobh sin agus níl na scrúduithe éigeantach. Bhí siad ann i m’am féin. Bhí ar dhuine an scrúdú a dhéanamh ach fuarthas réidh leis sin. Is bearna mhór atá anseo. Níl a fhios agam an é seo an leasú nó an bealach is fearr chun dul i ngleic leis an mbearna sin ach ta sí ann.

Cad atá ar siúl ag an gcóras maidir leis na bearnaí seo? An bhfuil anailís ar bith áit éigin ón Roinn Dlí agus Cirt, mar shampla, ó thaobh na Gaeilge de? Ní féidir dul chun cinn a dhéanamh. Is é an t-aon chaoi inar féidir linn rud a dhéanamh ná píosaí reachtaíochta a thabhairt isteach nó leasuithe a dhéanamh ar Bhillí. Táimid ag obair i bhfolús, i ndáiríre, gan anailís. Cé mhéad dlíodóirí agus breithiúna atá inniúlacht acu sa Ghaeilge, atá in ann a gcuid oibre a dhéanamh trí Ghaeilge, agus cás a phlé os comhair na cúirte, is cuma cibé cén cúirt atá i gceist leis? An bhfuil na sonraí agus an t-eolas sin againn? Ní féidir dul i ngleic le fadhb mura bhfuil an t-eolas bunúsach againn maidir leis an bhfadhb.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.