Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá leasuithe Uimh. 33 agus 34 bainteach le cásanna cúirte agus a leithéid, agus an rud a bhí i gceist agam anseo arís ná iarracht a dhéanamh cinnte de go bhfuil an stádas atá ag an nGaeilge os comhair na cúirteanna agus sa chóras dlíthiúil ina iomlán aitheanta go reachtúil. Tá mé iarraidh déanamh cinnte de chomh maith go ndéantar na hathruithe a dhéantar i dtíortha eile chun déanamh cinnte de go bhfuil an stádas dlíthiúil ceart ann agus go bhfuil na cúirteanna ag tabhairt an t-aitheantas agus an cur chuige cuí do na teangacha oifigiúla sa tír seo.

Níl sé ag tarlú faoi láthair. Tá constaicí ann más Gaeilgeoir duine, agus má tá duine ag iarraidh cás a chosaint nó a thógaint i gcúirteanna na tíre seo, déantar níos deacra é. Tá fadhbanna sa chóras dlí agus cirt cheana féin ó thaobh moille de, i mBéarla nó i nGaeilge, ach tá sé i bhfad Éireann níos measa má tá duine ag iarraidh a chearta nó a cearta a chosaint nó má tá duine ag iarraidh cás a chosaint os comhair na mbreithiúna. Iarraim ar chomhaltaí díriú isteach ar a tharlaíonn i dtíortha eile. Mar shampla, i gceantar Ontario, tá bunreacht ann agus tugann siadsan leagan amach an-soiléir. B'fhéidir gur féidir linn díriú isteach air sin amach anseo agus ba chóir go mbeadh an tAire Stáit ag féachaint, leis an Aire Dlí agus Cirt, dlí a thógáil os ár gcomhair a líonfadh aon phoill atá ann maidir leis an stádas atá ag an nGaeilge sna cúirteanna agus i measc an phobail atá ag triall na cúirteanna a úsáid. Tá súil agam gur féidir leis an Aire Stáit é sin a dhéanamh.

Tagraím do na leasuithe a bhfuil as ord. B'fhéidir go bhfuil na leasuithe atá muidne tar éis cur chun cinn as ord toisc forálacha na Buan-Orduithe nó a leithéid. Déanfaimid déileáil leis sin amach anseo agus b'fhéidir go bhfuil sin i gceart ach ní chuireann sé sin cosc ar an Aire Stáit smaoineamh faoi na leasuithe a táimid tar éis cur chun cinn agus faoi na cuspóirí atá istigh iontu. Is féidir leis féachaint orthu sin. Ní chuireann sé cosc ar an Aire Stáit fiú a rá go n-aontaíonn sé leis na leasuithe, go dtuigeann sé cad atá i gceist leis na leasuithe, go bhféachfaidh sé ar na leasuithe nó go mb'fhéidir go dtairgfidh sé leasú ar Chéim na Tuarascála nó sa Seanad amach anseo. Tá an deis sin ag an Aire Stáit féachaint orthu agus iad a ghlacadh chuige féin, fiú má tá costas agus muirear ar an ioncam i gceist. Ní bheadh sin i gceist dá mbeadh sé tar éis teacht ón Aire Stáit.