Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá baint ag leasuithe Uimh. 22, 23 agus 24 le chéile agus pléifear le chéile iad.

Tairgim leasú Uimh. 22:

I leathanach 9, idir línte 16 agus 17, an méid seo a leanas a chur isteach: “Leasú ar alt 6 den Phríomh-Acht

4.Leasaítear alt 6 den Phríomh-Acht, i bhfo-alt (1), trí "Is iad an Ghaeilge agus an Béarla teangacha oifigiúla Thithe an Oireachtais, agus beidh" a chur isteach in ionad "Beidh".".

Leis an leasú seo, dhéanfaí cinnte de go mbeadh seasamh níos soiléire ann ó thaobh úsáid na Gaeilge i dTithe an Oireachtais. Tá foclaíocht chasta ann in Acht na dTeangacha Oifigiúla, 2003 a chuireann isteach ar chearta teanga Teachtaí agus ar an gcomhionannas idir na teangacha oifigiúla san Oireachtas. Tá sé i gceist foclaíocht atá cosúil leis an bhfoclaíocht atá ann in acht na dteangacha oifigiúla Cheanada a chur isteach sa reachtaíocht seo. Moltar é seo. Luaigh mé leabhar Phádraig Ó Laighin an tseachtain seo caite ach mhol an Teachta O'Dowd é seo freisin ar Chéim an Choiste in 2003 agus d'aontaigh mé leis ag an am. Tá súil agam go n-aontóidh sé liom arís, cé nach bhfuil sé anseo inniu, agus go dtacóidh na Teachtaí eile leis freisin. Mar a dúirt sé ag an am, níl an stádas atá ag an nGaeilge i dTithe an Oireachtais sásúil. Níl sé sin tar éis athrú ó shin. Sa díospóireacht ag an am, dúirt mé go ndearna an t-alt seo rudaí róchasta de rudaí atá simplí go leor agus gur chóir go mbeadh reachtaíocht an Tí soléite agus sothuigthe ag an bpobal.

Nuair a thagann deireadh leis an maolú sealadach ar stádas na Gaeilge san Aontas Eorpach, beidh stádas oifigiúil ag an nGaeilge agus ag an mBéarla i bParlaimint na hEorpa ach ní bheidh an stádas iomlán sin ann anseo go fóill. In ainneoin go bhfuil sé soiléir faoin mBunreacht gurb iad an dá theanga oifigiúla an Ghaeilge agus an Béarla, is cúis díomá é nach bhfuil cead ag Comhaltaí den Oireachtas a gcuid oibre a dhéanamh go huile agus go hiomlán trí Ghaeilge más mian leo. Is ceart bunúsach é sin i bparlaimint tír ar bith. Deirtear go bhfuil ceart ag Comhaltaí é sin a dhéanamh, cé nach féidir leo. Munar féidir leo, níl an cead acu. Má chruthaíonn an tslí ina n-oibríonn an áit seo deacrachtaí, baintear an ceart sin de Chomhaltaí. Táimid atá ag iarraidh an ceart sin a bhaint amach ag iarraidh go mbeimid in ann oibriú trí Ghaeilge go huathoibríoch. Ba chóir go mbeadh an dá theanga aitheanta mar theanga oifigiúla Thithe an Oireachtais. Is é sin atá á dhéanamh ag leasú Uimh. 22. In áit "beidh" cearta teanga ag Comhaltaí amach anseo, ba chóir go ndeirtear "tá" an ceart sin acu. Déanfar rud deimhin de seachas rud a bhfuil dabht faoi nó rud a bhfuil seans ann nach mbeidh sé ann.

Le leasú Uimh. 23, táimid ag rá gur chóir go mbeadh na cearta teanga atá ag Comhaltaí ag gach duine eile, is é sin aon bhall den phobal atá os comhair an Oireachtais, chomh maith. Ba chóir go mbeadh na cearta teanga céanna ag aon duine in aon chruinniú de chuid an Oireachtais. Níor chóir go mbeadh Comhaltaí srianta ina Theach féin, mar atá faoi láthair. Tá cúpla rud eile le rá agam faoi seo ach ligfidh mé do Theachtaí eile teacht isteach ar na leasuithe seo, más mian leo.