Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 18:

I leathanach 9, líne 16, “faoin ordú.”.” a scriosadh agus “faoin ordú.” a chur ina ionad.

Sa chás seo táimid ag triail a chinntiú go mbeadh duine freagrach as monatóireacht a dhéanamh agus na forálacha a bheidh sa reachtaíocht nuair a bheimid críochnaithe leis a chur i bhfeidhm. Táimid ag iarraidh déanamh cinnte go mbeadh duine amháin in aon chomhlacht poiblí a bheadh freagrach as sin. Mar shampla, d’fhéadfadh an duine seo tuarascáil a fhoilsiú gach sé mhí maidir le dul chun cinn forálacha an Achta. Chinnteodh sé nó sí go bhfuil poist sainaitheanta le riachtanais Gaeilge ann chun spriocanna earcaíochta an Bhille seo a bhaint amach. Bheadh sé sin mar ról aige nó aici chomh maith.

Cé go bhfuil cinn chomhlachta poiblí luaite cheana sa Bhille, níl sé soiléir go mbeadh ról freagrach agus gníomhach acu i leith cur i bhfeidhm forálacha an Bhille seo nó i dtaobh monatóireachta. Ghlacfá leis gurb ea ceann an chomhlachta Stáit a dhéanfadh é sin ach níl sé leagtha síos. Sin an fáth gur dhein muid iarracht é sin a leagan síos sna leasuithe seo, agus i leasú Uimh. 19 go háirithe. Deir sé:

Déanfaidh gach ceann comhlachta phoiblí duine a cheapadh agus a shainainmniú óna fhoireann nó óna foireann shinsearach bainistíochta, is duine a bhfuil ról aige nó aici i bhfeidhmeannacht nó i mbainistíocht an chomhlachta, chun bheith freagrach as forálacha Achtanna na dTeangacha Oifigiúla a chur i ngníomh sa chomhlacht sin, a mhéid a bhaineann siad leis an gcomhlacht sin, agus aon dualgais reachtúla eile i leith teanga oifigiúil a chomhlíonadh.

Ba léir dúinne agus muid ag déileáil leis na Ranna difriúla ag an gcoiste gur thuig roinnt daoine i Roinn nó i gcomhlacht áirithe go raibh dualgas orthu ach níor thuig siad é ina hiomlán agus ní raibh an cuma air go raibh aon duine leagtha síos laistigh den chóras a bheadh freagracht orthu. Sa deireadh thiar thall tá ceann an chomhlachta i gcónaí freagrach as gach uile ghníomh ach teastaíonn duine chun an dul chun cinn a bhrú agus chun monatóireacht agus a leithéid a dhéanamh.

Deir cuid (b) de leasú Uimh. 19:

Déanfaidh an duine sin tuarascáil i scríbhinn a sholáthar don cheann [sin ceann an chomhlachta], gach sé mhí ar a laghad, ina dtabharfar tuairisc ar an dul chun cinn a bheidh déanta agus á dhéanamh faoin am a scríobhadh an tuarascáil sin.

Is é sin an rud atá i gceist arís. Má tá liosta dualgas nó liosta aidhmeanna leagtha síos ag an gcaighdeán teanga agus go bhfuil an tAire Stáit chun é a chur faoi gach uile chomhlacht é a chur i bhfeidhm, caithfidh duine éigin a bheith ann chun a dhéanamh cinnte de go bhfuil dul chun cinn á dhéanamh ar chur chuige na gcomhlacht seo na rudaí sin a chomhlíonadh. Má tá siad á chur faoi bhráid cheann an chomhlachta, caithfí déanamh cinnte de go bhfuil sé ag tarlú chuile shé mhí ar a laghad agus go dtuigeann an chomhlacht i gcoitinne, ceann na comhlachta ach go háirithe, go bhfuil gá orthu an obair agus an comhlíonadh seo a dhéanamh. Dá mbeadh sé seo ann, thabharfadh sé cosaint don chomhlacht chomh maith céanna, mar má tá daoine ag caitheamh anuas orthu, bheadh siad in ann a léiriú go cuibheasach soiléir an tuairisc le sé mhí anuas, go raibh siad tar éis é seo, é siúd agus eile a dhéanamh, nó go bhfuil fadhbanna acu é seo a chomhlíonadh nó tús a chur leis na caighdeáin atá leagtha síos.

Déanfaidh an comhalta foirne a bheadh sainainmnithe faoin mhír seo, tar éis comhairliúchán a dhéanamh leis an gcoiste comhairleach, post a shainaithint sa chomhlacht lena mbaineann na coinníollacha inniúlachta teanga. Tá sé sin ar ais go dtí an cheist sin.

Nuair a bhí mé ag ullmhú don Chéim seo agus nuair a bhí mé ag cur roinnt de na leasuithe le chéile, lorg mé tuairimí an phobail i gcoitinne. Tháinig mórán daoine ar ais chugam. Dúradh liom go raibh an leasú seo tábhachtach toisc go raibh sé sa státchóras agus nach raibh sé soiléir do na daoine seo cé a bhí i gceannas ar an dul chun cinn. Bhí roinnt díobh ag iarraidh go mbeadh an post sin acu agus go mbeidís mar an tiománaí don athrú istigh sa chóras mar gur cheap siad go raibh an fuinneamh nó na tuairimí acu chun cuidiú leis an gcomhlacht a ndualgais reachtúla a chomhlíonadh agus, chomh maith leis sin, an atmaisféar agus an cur chuige maidir leis an dátheangachas nó leis an nGaeilge amháin a chur chun cinn laistigh den chomhlacht. Ní leasú diúltach é seo agus ba chóir go mbeimid in ann bogadh éigin a dhéanamh air seo.