Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 8:

I leathanach 7, idir línte 21 agus 22, an méid seo a leanas a chur isteach: “(c) tríd an míniú seo a leanas a chur in ionad an mhínithe ar ‘an tAire’:

“ciallaíonn ‘an tAire’ an tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán nó cibé Roinn ar a bhfuil freagracht maidir le dualgais i dtaobh na Gaeilge, na Gaeltachta nó phobal labhartha na Gaeilge;”,”.

Is é an rud atá anseo ná, de ghnáth nuair atá Bille ag déanamh leasú ar Acht, athraítear an Roinn má tá athrú tarlaithe di san idirlinn. In 2003, níl a fhios agam pé Roinn a bhí ann agus athraíodh cúpla uair ó shin é. Bogann cúrsaí na Gaeltachta agus na Gaeilge timpeall ó Roinn go Roinn agus uaireanta bíonn cúrsaí "cultúir" agus "oidhreachta" nó rud éigin eile curtha léi.

Is é an rud atáim ag iarraidh a dhéanamh, ní hamháin leis an mBille seo ach le Billí eile a bhfuilim ag déileáil leo, ná a chinntiú go n-athrófaí teideal na Roinne go huathoibríoch gach uair a leasaítear Bille. Sa bhealach sin, beidh sé soiléir cén Roinn ar a bhfuil freagracht as an nGaeilge, an Ghaeltacht agus pobal labhartha na Gaeilge. Tá na leasuithe ar fad sa ghrúpa seo beagnach mar an gcéanna. Is é sin atá i gceist, seachas a bheith ag cur isteach teidil nua. Dá mbeadh toghchán ar maidin, bhogfadh pé Rialtas a bheadh i gcumhacht rudaí timpeall agus, mar sin, bheadh an tAcht as dáta láithreach. Nílim ag caint faoin mBille seo amháin. Ba chóir go mbeadh reachtaíocht curtha le chéile mar sin i ngach cás chun nach mbeadh aon dabht ann riamh. Mar shampla, sa Dáil dheireanach chaill an Roinn mír dá teideal. Ba é an cultúr nó an ealaín. Ní cuimhin liom; tá sé athraithe chomh minic sin. D'imigh sé as teideal na Roinne so ní raibh sé ann. I rith Dála eile, ní raibh an oidhreacht ann. Bhí na dualgais fós ann, áfach. Bhí siad ar an Aire agus sa liosta dualgas a fuair sí, cé nach raibh sé sa teideal.

Ní raibh pobal labhartha na Gaeilge sa teideal riamh. Bhí Aire na Gaeltachta ann ar feadh tréimhse, ach ní raibh Aire na Gaeilge ann. Sa Chéad Dáil bhí Aire sinsearach dar teideal Aire na Gaeilge. Ní raibh a leithéid de theideal ann ó shin. Is é mo thuiscint go bhfuil an dualgas ag bogadh timpeall, is cuma cén Roinn ar a bhfuil sé. Is rud teicniúil é nach ndéanfaidh mórán difríochta i gcás na reachtaíochta seo ach, nuair a fheicim rudaí mar sin, measaim gur chóir iad a leigheas. Bhí sé luaite in aighneachtaí éagsúla gur chóir go n-athrófaí an teideal. Chuaigh mise chun tosaigh ar an méid sin.

Tá sampla agam a thuigfidh an tAire Stáit. Is Aire sóisearach le freagracht as an gcosaint é anois ach is é an teideal atá ar a phost san Acht Cosanta 1954 ná "Rúnaí Parlaiminte an Aire Chosanta". De réir freagra a fuair mé an lá deireanach, níl dualgais an Aire ar an Aire Stáit. Tá siad coimeádta ag an Aire, Teachta Coveney. Sa chás seo, in ainneoin gurb é Teachta Chambers an tAire, tá duine eile i gceannas. Tá an teideal ann toisc gur gá é a bheith ann chun an chomhairle chosanta a bheith bunaithe de réir an Achta sin. Táimse ag rá gur chóir go mbeadh na dualgais san áit chéanna ina bhfuil an fhreagracht. Is é sin an fáth go bhfuilim ag iarraidh fáil réidh leis an iomrascáil focal sin. Ba chóir an cinneadh sin a dhéanamh agus, amach anseo, ní gá dúinn teideal na Roinne a athrú gach uile uair atá Bille nua ann. Is é sin atá i gceist sa leasú.