Oireachtas Joint and Select Committees

Friday, 22 January 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 7:

I leathanach 7, idir línte 21 agus 22, an méid seo a leanas a chur isteach: “(c) tríd an míniú seo a leanas a chur in ionad an mhínithe ar ‘cúirt’:
“ciallaíonn ‘cúirt’ aon bhinse de chuid comhlacht poiblí a gcumhachtaítear dó le dlí cearta agus dliteanais na bpáirtithe atá os a chomhair a chinneadh;”,”.

Tá an leasú seo bainteach leis an méid a bhí sa tuarascáil a d'fhoilsigh Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus na nOileán in 2018 agus tá sé bunaithe ar an méid a bhí le rá ag an Teachta O'Dowd le linn díospóireachta in 2003, chomh maith céanna leis an iar-Theachta Brian O'Shea ó Pháirtí an Lucht Oibre. Bhí siadsan ag léiriú míshástacht go raibh binsí lena bhaineann an alt seo á srianadh san fhoclaíocht.

An rud atá ann ná go mhíneofaí ag staid míniú an Acht cad go díreach is brí le "cúirt". Tá sé ag déanamh cinnte de go bhfuil leathnú air ionas go gclúdaíonn sé binsí "de chuid comhlacht poiblí a gcumhachtaítear dó le dlí cearta agus dliteanais na bpáirtithe atá os a chomhair a chinneadh". Sin an míniú. Tá sé ceangailte leis ná na cearta atá ann do dhaoine an Ghaeilge a labhairt nó a éileamh, ionas go mbeidh na cúirteanna sin as Gaeilge i gceantair Ghaeltachta. Sa chás seo, is ag an staid míniúcháin a bheidh sé. Mar a dúirt mé, ba iad Teachtaí eile seachas mé féin a bhí ag déanamh an pointe seo chomh fada siar leis an gcéad Acht. Luaigh Dáithí Mac Cárthaigh é chomh maith leis an gcoiste san aighneacht a chuir sé faoi bhráid an choiste. Níl mé in ann teacht air anois mar nach bhfuil mé chomh heagraithe agus gur chóir go mbeinn tar éis an fhad a bhfuil mé ag gabháil leis seo. Ar leathanach 101 den tuarascáil, rinneadh an leasú a mholadh mar seo a leanas:

An ceart atá ag dlíthí an teanga oifigiúil is rogha leis nó léi a úsáid os comhair cúirte a shíneadh chuig binsí eile a bhfuil cumhachtaí breithiúnacha acu.

Má tá aon chúirt nó binse ann, ba cheart go mbeadh siad in ann breithiúnas a dhéanamh ar chás. Ní hé na Ceithre Cúirteanna, an Cúirt Dúiche nó a leithéid atá ann i gcónaí.

Tá mórán binsí ann anois a bhfuil an chumhacht sin acu. B’fhéidir nach bhfuil go leor nó mórán díobh sa Ghaeltacht ach tá cinn acu timpeall na tíre agus ba chóir go mbeadh sé ina cheart ag aon saoránach go mbeadh na cúirteanna sin ag déileáil leo sa chéad teanga oifigiúil. Fágfaidh mé ansin é faoi láthair mar, faoi mar a dúirt mé cheana, tá sé i dtuarascáil an chomhchoiste faoin mBille.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.