Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Dúirt an tAire Stáit nach nós an Teideal an athrú. Tá mise ag iarraidh a dhéanamh cinnte de gur féidir linn an méid atá san Acht cheana féin a bhaint amach, chomh leis an méid atá i mBillí eile agus spriocanna eile a bhaint amach sa todhchaí. Cur síos níos cruinne a bheadh ar an mbun-Acht dá mbeadh an leasú seo curtha isteach mar bhí an bun-Acht ag déileáil le ceisteanna eile nach raibh go huile is go hiomlán sa Teideal Fada. Mar shampla, bhí an tAcht ag déileáil le Coimisiún na Logainmneacha, nach bhfuil luaite sa Teideal Fada, agus bhí sé ag déileáil le ról an Ombudsman. Chomh maith leis sin, beidh muidne ag déileáil le ceisteanna eile anois toisc an Bille seo. Mar sin, trí glacadh le forálacha ilghnéitheacha, níl an Rialtas ach ag déanamh an gnáthchleachtas parlaiminte ó thaobh reachtaíochta de. Nuair atá Acht ag déileáil le ceisteanna taobh amuigh den bhunchuspóir atá aige, cuirtear isteach "agus forálacha ilghnéitheacha" nó "and miscellaneous provisions". Léiríonn na téarmaí sin go bhfuil ceisteanna eile ann a thagann faoin Acht, toisc an bunchuspóir don chinneadh atá sa Teideal. Sin an méid atá i gceist.

Sa deireadh thiar thall, níl sé seo chun réabhlóid a chothú mar is faoin Aire agus faoin Dáil na cinntí a dhéanamh cén leasuithe a bheadh ag teacht faoi réir an Achta nó an Bhille amach anseo. Ní hé go ndéanfadh sé mórán difríocht in aon chor ach chuirfeadh sé deis ar fáil agus tabharfadh sé míniú níos cruinne ar cad atá i gceist agus cad a bhí i gceist sa bhun-Acht. Tríd é a leasú, táimid ag cur leis an méid atá sa bhun-Acht mar tá moladh ag an Aire Stáit sa Bhille athruithe substaintiúil a dhéanamh ar an tslí a chaithfidh an státchóras leis an nGaeilge amach anseo.

Roimhe seo, bhí scéimeanna teanga agus a leithéid agus tá an tAire Stáit ag caint faoi chaighdeánú, rangú nó pé focal a aontóidh muid nuair a táimid críochnaite leis an díospóireacht seo. Tá sin go hiomlán difriúil. Is féidir athruithe bunúsacha a dhéanamh laistigh den bhunchuspóir a bhí ag an Acht nuair a rinneamar an plé chomh fada siar i 2002 agus 2003. Bhí mise anseo agus ceann de na céad Billí a rinne mise déileáil leis nuair a toghadh mé ar dtús ná Acht na dTeangacha Oifigiúla, 2003. B'fhéidir go bhfuil mé anseo go ró-fhada agus tuigim roinnt den chleachtas.

Ní chuireann sé isteach ná amach ormsa má ghlactar nó muna ghlactar leis an leasú seo ach bheadh sé níos fearr ó thaobh cruinneas de agus bheadh sé níos fearr ó thaobh cur chuige de amach anseo go mbeadh muid in ann plé le aon athruithe ó thaobh an Stáit agus ó thaobh an Stáit ag gabháil leis an nGaeilge faoin reachtaíocht seo. Más gá, áfach, is féidir linn reachtaíocht eile a thabhairt chun tosaigh amach anseo chun déileáil leis na bearnaí a bheidh fágtha ina dhiaidh seo. Bíonn bearnaí ann i gcónaí le reachtaíocht. Aithním é sin. Sa chás seo, tá a lán bearnaí ann agus d'fhéadfaimis dul i bhfad Éireann níos faide ná mar atá i gceist ag an Aire Stáit. Tá sé ag dul beagáinín chun tosaigh ar cad a bhí i gceist ar dtús báire agus molaim sin ach níl an tAire Stáit ag dul fada go leor.