Mr. Micheál Ó hÉanaigh:

Tuigeann muid an tábhacht a bhaineann le cúrsaí Gaeilge agus mar sin de. Ó thaobh na tuairisce sin, gabhadh mé ar ais ag an bpointe gur chuir muidne go leor ama isteach ann agus chuir muid micreascóp an-mhór ar an gceantar atá faoinar gcúram. B’fhéidir dá mbeadh an t-ádh ar áiteanna eile a bheith in ann an micreascóp céanna a chur ar an rud go bhfeicfidís é. Níl muidne míshásta go bhfuil an Ghaeltacht soiléirithe ansin mar tuigimid an fhadhb agus táimid ag iarraidh aird a tharraingt uirthi agus oibriú le gach duine - na comhlachtaí, na heagrais agus gach údarás le gur féidir linn dul i gcionn ar sin. Táim ag iarraidh go mbeimid in ann dul chun cinn a thaispeáint don choiste an chéad uair eile a bheimid anseo agus má theastaíonn sé ag aon am roimhe sin, go mbeimid in ann aon dul chun cinn a roinnt leis. Ba bhreá linn é sin a dhéanamh.

I dtaobh na comhlachtaí, tá an dá rud seo ann i gcónaí. Bhí sé níos measa blianta ó shin nuair a bhí muid ag brath níos mó ar infheistíocht, bainisteoirí agus scileanna ón taobh amuigh. Tá obair an-mhór déanta ag Údarás na Gaeltachta le 40 bliain. I go leor de na comhlachtaí seo, is Gaeilgeoirí iad cuid de na húinéirí, stiúrthóirí, bainisteoirí agus saoistí. Chuir muidne go leor béime thar na blianta ar oiliúint dhaoine, oiliúint bhainisteoirí, an scéim printíseachta agus mar sin de. Thuig na daoine a bhunaigh an t-Údarás, agus a bhí i nGaeltarra Éireann roimhe sin, go gcaithfeadh muid a chinntiú go mbeadh na scileanna ann le go bhféadfadh na daoine sa Ghaeltacht feidhmiú sna comhlachtaí seo. Ní sin le rá go bhfuil gach scil againn nó nach gcaithfimid daoine le scileanna ar leith a thabhairt isteach ó am go chéile, ach táimid ag iarraidh bheith cinnte go roinnfidh na daoine sin na scileanna le daoine Gaeltachta.

Tá rud eile anseo atá aisteach. I bPáirc Ghnó Gaoth Dobhair is í an Ghaeilge an teanga labhartha is mó sna monarchana ansin. Níl aon dabht faoi sin. Cloistear go leor canúint Ghlaschú ann freisin, a chloisfeá san east end i nGlaschú.

Ní strainséirí iad sin. Sin an diaspóra agus clann an diaspóra ag teacht ar ais. Caithfimid an ghné sin a bhaineann le Gaeltachtaí a chur san áireamh, ionas go bhfuil fáilte ar ais roimh na daoine seo. B’fhéidir nach bhfuil Gaeilge acu féin ach tógann siad a gclann le Gaeilge agus cuireann siad leis an bpobal. Tá saghas dinimic ar leith ag baint le roinnt Gaeltachtaí ina dtagann na himircigh seo ar ais nuair a thagann deiseanna fostaíochta agus mar sin de suas. Tá ceist an-mhór le plé ansin. Is féidir liom a dheimhniú anseo thar ceann mo chomhghleacaithe, bhord an Údaráis, agus eagraíocht an Údaráis go bhfuil muidne tiomanta ar gach rud gur féidir linne a dhéanamh chun an Ghaeilge a chur chun cinn i ngach gné dár obair. Mar dhuine a bhí imithe tamall ón Ghaeltacht agus a tháinig ar ais, is féidir liom a rá gur iontach an fheabhais a chonaic mé ar sheasamh na Gaeilge sna tionscail mhóra. Tá go leor de sin síos don fact gurb iad na bainisteoirí, na saoistí agus na daoine leis na scileanna a tháinig trí na scéimeanna éagsúla atá ag reáchtáil na monarchana sin anois. Tá go leor oibre le déanamh ach creidim go bhfuil obair á dhéanamh ansin. Is féidir liom an méid a bhí Rónán Mac Con Iomaire ag rá a chinntiú. Táimid dírithe ar pé bealach gur féidir linn é sin a dhéanamh agus na torthaí a fháil agus a thaispeáint.