Aindrias Moynihan (Cork North West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabhaim buíochas leis an toscaireacht ón Údarás as an gcur i láthair. Bhí an-chuid eolais ann. Guím lá breithe faoi mhaise ar an Údarás, atá 40 bliain ar an bhfód. Is céim ollmhór é. Tá an-chuid oibre déanta aige sna Gaeltachtaí ar fud na tíre tríd na blianta.

Tá cúpla ábhar gur mhaith liom díriú orthu. Tosóidh mé le ceist áitiúil. Cathain a bheidh mol Gteic Choláiste Íosagáin ag oscailt? Cén dul chun cinn atá déanta air sin? Tá an cead pleanála faighte anois agus tá an maoiniú ann. Tá sé réidh le bogadh ar aghaidh. Bheinn buíoch as aon sprioc-ama nó treoir ina leith sin.

Luadh mo chéad ábhar eile cheana féin. Baineann sé leis na comhlachtaí agus na dualgais a leagtar orthu agus iad ag fáil maoinithe. Leagann an t-Údarás dualgais ar chomhlachtaí mar gheall ar theanga agus mar sin de. Bhí roinnt plé cheana féin ar an monatóireacht air sin. An bhfuil comhoibriú idir na comhlachtaí, an t-Údarás agus an phleanáil teanga? Tá na pleananna teanga sa phobal. Pé rud a bheadh ag tarlú sna comhlachtaí, bheadh sé sin an-tábhachtach. Cén saghas nasc nó comhoibriú atá ar siúl ansin maidir leis na hoifigigh phleanála teanga? An bhfuil aon rud ann? An bhfuil siad gníomhach i leith monatóireachta agus dul chun cinn?

Ag leanúint ar aghaidh le ceisteanna teanga, chun an teanga a bheith beo, beidh daoine fíorthábhachtach. Ní bheidh sí ann gan iad. Ar son an phobail, beidh an tacaíocht fíorthábhachtach chomh maith. Tá stádas ag an Údarás laistigh den chóras pleanála. Tá sé ábalta aighneachtaí a dhéanamh agus mar sin de. Tá deacrachtaí ag pobal na Gaeltachta tithíocht a thógáil agus teacht ar thithíocht. Tá deacrachtaí ag comhlachtaí chomh maith. An bhfuil an t-Údarás ag seoladh aighneachtaí go dtí na comhairlí contae i gcomhair na bpleananna forbartha agus i gcomhair na n-iarratas pleanála éagsúla a bheadh ar siúl? Bheadh éifeacht mhór aige sin agus ag tithíocht ar an seans pobail Gaolainne agus Gaeltachta a bhrú chun cinn.

Gaolta leis sin, tá eagraíochtaí eile cosúil le Uisce Éireann. Bheadh éifeacht mór aige sin, cuir i gcás i mBéal Átha an Ghaorthaidh, go bhfuil srian ar dheiseanna chun tithíocht a fháil nó ar fhorbairt tionsclaíochta toisc nach bhfuil córas séarachais. Ní bheadh puinn suime in aon chor ag Uisce Éireann ó thaobh cúrsaí teanga de. Mar sin, an mbíonn Údarás na Gaeilge ag cur brú air? An bhfuil channel faoi leith ag an Údarás chun aird a tharraingt ar chúrsaí teanga agus ar an éifeacht a bheadh air ar phobal chun díriú isteach air? Táim ag tógaint Uisce Éireann agus Béal Átha an Ghaorthaidh mar shampla ach táim cinnte go bhfuil go leor samplaí eile ar fud na tíre.