Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 11 November 2020

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Cúraimí agus Struchtúr Údarás na Gaeltachta, agus Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2020: Údarás na Gaeltachta

Mr. Rónán Mac Con Iomaire:

Ar an bpointe seo maidir le líon na bpost, níor thug an figiúr a bhí ann cheana san áireamh poist i leithéidí TG4 ná Raidió na Gaeltachta. San figiúir deireadh bliana a bheidh againn ó 2020, tá sé i gceist againn breathnú go sonrach ar phoist Ghaeltachta atá teangabhunaithe nó a dtagann as an teanga. Mar a dúirt an Teachta, tá sé tábhachtach a chur ar shúile an phobail an deis eacnamúil a bhaineann le teanga chomh maith le chuile shórt eile.

Chuir an Teachta Connolly ceist faoi chúrsaí pleanála teanga. Mar a luaigh muid, tá 18 plean i bhfeidhm i láthair na huaire. Tá baile seirbhíse Gaeltachta amháin ceadaithe agus in áit freisin. Is é Daingean Uí Chúis an baile sin. Tá ceithre phlean eile faoi bhráid na Roinne i láthair na huaire agus beidh ceithre cinn eile ann faoi dheireadh na bliana. Faoi dheireadh na bliana, beidh 26 plean teanga curtha faoi bhráid na Roinne agus beidh baile seirbhíse eile sa bhreis air sin, an Clochán Liath. Má thógann muid an méid sin ar fad le chéile, an 26 limistéar pleanála teanga agus na trí bhaile seirbhíse Gaeltachta, is é an t-aon cheann den 29 sin nach mbeidh faoi bhráid na Roinne faoi dheireadh na bliana ná plean teanga Bhéal an Mhuirthead. Tá a fhios agam go raibh roinnt moille ansin i dtaobh struchtúir choiste le haghaidh an obair sin a tharraingt le chéile. Ceapaim, agus an plean teanga do limistéar Mhaigh Eo thuaidh in áit agus oifigeach pleanála teanga in Iorras, go bhfeicfimid níos mó gníomhaíochta ar an talamh ansin. Táimid ar ais ag obair leo arís air sin. Sin uasdátú ina leith sin.

Luaigh an Teachta comhlachtaí freisin. I dtaobh ceist na gcomhlachtaí, is é an struchtúr agus an mapa a bhí á bplé nuair a bhí an t-Údarás os comhair an choiste cheana ná go n-aontaítear plean ná cur chuige le comhlachtaí agus go mbraithfeadh íoc na ndeontas chuig na comhlachtaí sin ar chur i bhfeidhm na bpleananna. Déarfainn leis an Teachta nach bhfuil cur chuige leanúnach ann. Tá plé leanúnach ag feidhmeannaigh an Údaráis leis na comhlachtaí agus tugtar san áireamh cúrsaí teanga ann. I dtaobh monatóireacht air sin, ní fhéadfaí a rá go bhfuil cur chuige sásúil ann i láthair na huaire. Táimid ag breathnú ar chur chuige nua faoi láthair.

Maidir le ceann de na rudaí a thriail muid, thagair an príomhfheidhmeannach don éileamh mór a bhí ar na scéimeanna trádáil ar líne le gairid, ag teacht as Covid agus mar sin de. Chuir muid na rannóga a bhí ag plé le cúrsaí fostaíochta agus an rannóg a bhí ag plé le cúrsaí teanga ag obair le chéile. Go bunúsach, cuireadh ar shúile na gcomhlachtaí a bhí ag fáil na tacaíochta seo go raibh deis ann dóibh sna feidhmeannaigh de chuid an Údaráis a bhí ag plé leo ó thaobh cúrsaí Gaeilge, ag cruthú ábhar agus ag stiúradh iad i dtreo leas agus deis a bhaint as an tacaíocht seachas ag cur coinníollacha nó ualach orthu. Táimid ag breathnú ar tús a chur le próiseas le bheith ag obair le comhlachtaí ó thaobh coinníoll teanga le haghaidh 2021. Is deis é dóibh. Tugtar san áireamh freagrachtaí corparáideacha agus freagrachtaí sóisialta chomh maith leis na deiseanna eacnamúla atá ann freisin. Beidh na feidhmeannaigh sa rannóg phleanála teanga go díreach leo chomh maith leis na feidhmeannaigh sna rannóga réigiúnacha agus sna rannóga fiontraíochta agus fostaíochta.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.