Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 4 November 2020

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Maoiniú na Gaeilge agus na Gaeltachta agus Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2019: Conradh na Gaeilge

Mr. Julian de Spáinn:

Maidir le pionóis, ní hé go rabhamar i gcoinne pionóis ach shocraíomar ar mholadh eile a dhéanamh seachas pionóis ag an bpointe seo. Tá féidearthachtaí chun pionós nó fíneálacha a chur i bhfeidhm sa Bhreatain Bheag. Is é an tuiscint atá agam ná gur bhain Coimisinéir Teanga na Breatnaise úsáid as an bhféidearthacht sin. In ionad sin, bhíomar ag moladh an rud sin faoi neamhchomhlíonadh; sé sin, i ndiaidh na tuairisce a bheith curtha le chéile ag an gCoimisinéir Teanga agus curtha os comhair na Dála, mura bhfuil na Ranna ag feidhmiú ar an rud sin, gur féidir ansin é a chur go dtí na cúirteanna ag lorg ordú cúirte á rá go gcaithfidh siad feidhmiú air. Is é sin an moladh atá againn mar bhealach timpeall air sin ach tuigim an rud faoi fhíneálacha. Is é sin an bóthar a chuamar síos ach ní bheimis i gcoinne fíneálacha.

Tá an spriocdháta de 2030 bunaithe ar an taithí atá againn a bheith ag plé le cúrsaí na hEorpa agus daoine a mhealladh i dtreo na bpost seo. Tuigim go bhfuil an-obair feasachta agus spreagtha le déanamh le daoine óga chun go mbeidh siad ar an eolas agus spreagtha, go mbeidh na poist seo ar fáil, agus go mbeidh siad in ann cur isteach orthu. Tógfaidh sé tréimhse ama chun é sin a dhéanamh. Ní hamháin sin, agus beidh taighde déanta mar chuid de seo, ach caithfear a oibriú amach cad iad na háiteanna is mó a bhfuil na heasnaimh iontu. Tá seans ann go mb'éigean caint a bheith ann leis na coláistí tríú leibhéal agus go mbeifear in ann ansin eolaíocht shóisialta a dhéanamh le Gaeilge. Beifear ag iarraidh go mbeidh an-chuid cúrsaí tríú leibhéal inar féidir iad a dhéanamh le Gaeilge nó go bhféadfadh le duine dioplóma sa Ghaeilge a dhéanamh ar an leibhéal chun go bhféadfadh sé nó sí poist mar seo a fháil. Tuigfidh an duine atá ag díriú ar an earnáil phoiblí agus ar na poist éagsúla seo, má dhéantar an Ghaeilge leis an ábhar seo nó siúd, go mbeidh seans níos fearr aige nó aici post a fháil mar go mbeidh sé nó sí in ann cur isteach ar an 20% den spás atá curtha ar leataobh. Tá an-chuid oibre le déanamh air sin. Tógfaidh sé deich mbliana chun é sin a bhaint amach. Ní hé sin le rá nach bhféadfaí é a thabhairt chun tosaigh, más rud é go raibh ag éirí leis na spriocanna.

Tá tuairimí an-oscailte againn maidir leis an gceist faoi cé a dhéanfaidh an t-athbhreithniú neamhspleách. Creidimid gur ghá go mbeidh athbhreithniú neamhspleách déanta. Tá an Coimisinéir Teanga luaite againn, dar ndóigh, mar go luíonn sé leis an gcineál oibre atá ar siúl aige. Bheimis ag súil go mbeidh an fhoireann agus na hacmhainní ag Oifig an Choimisinéara Teanga chun é sin a dhéanamh. Dá mbeadh sé faoin gcomhchoiste seo é sin a dhéanamh, bheimis ag súil leis go mbeadh na hacmhainní aige chuige sin freisin. Is píosa maith oibre a bheidh i gceist, ach is ceist acmhainní agus neamhspleáchais i ndáiríre a bheidh i gceist.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.