Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 21 October 2020

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Cúraimí an Choimisinéir Teanga agus Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2019: An Coimisinéir Teanga

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá cúpla ceisteanna agam don Choimisinéir Teanga agus ní gá freagra a thabhairt inniu muna bhfuil an t-am aige. Bhí sé ag caint faoi cheist an dropdown menu. Tá a fhios agam go gcaithfidh comhlachtaí atá ag lorg deontais a fháil ó thaobh web design i gcomhthéacs Covid-19 foirm a líonadh isteach ar líne, rud atá go maith. Áfach, má chuirtear síneadh fada isteach in aon áit, stopann sé. Má tá comhlacht Gaeilge lasmuigh den Ghaeltacht ag déanamh iarratas ar a leithéid, ní féidir é a líonadh agus caithfear é a sheoladh go pearsanta. Níl a fhios againn fós an nglacfar leis sin nó nach nglacfar. Tá an scéim chéanna ag Údarás na Gaeltachta ach tá sin ann do cheantair Ghaeltachta. Beidh sé sin spéisiúil. Nuair a raibh na comhlachtaí nó an Stát ag cur a leithéid le chéile, níor thuig siad go raibh siad ag cruthú deacrachtaí do dhaoine a bhfuil síntí fada ina n-ainmneacha. Níl díreach an "Ó" atá i gceist ach an text iomlán. Má tá an text ar fad scríofa i nGaeilge, ní dhéanann sé ciall ar bith. Níl ciall ar bith leis an bhfoclaíocht nuair atá na síntí fada ar fad in easnamh.

Dúirt an Coimisinéir Teanga go raibh sé ag déileáil le RTÉ. Ghlac RTÉ cinneadh le déanaí chun srian a chur ar sheirbhísí nuachta tar éis 7 p.m. An gcuireann sé sin as don scéal maith a bhí á insint ag an gcoimisinéir dúinn níos luaithe maidir leis an nGaeilge agus an méid atá curtha ar fáil?

Tá faireachán ar Achtanna mar dualgas sa bhreis atá le tabhairt don Choimisinéir Teanga i gcomhthéacs Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2019. Tá dualgais eile gur chóir go mbeadh aige chomh maith. Níl mé ag iarraidh breis cumhachtaí a thabhairt dó gan breis foirne a bheith ann ionas gur féidir lena oifig na dualgais seo a chomhlíonadh. Ba cheart go mbeadh faireachán ar Bhillí nó sórt réamh-reachtaíocht mar dhualgas nó mar chumhacht ag an gCoimisinéir Teanga. Bhí sé sin ann i gcás an Irish Human Rights and Equality Commission, IHREC. Bhí ar an IHREC féachaint ar gach dlí le féachaint ar chuir sé as do chearta daonna. Sa chás seo bheadh an Coimisinéir Teanga ag faire amach an gcuirfidh Billí as don Ghaeilge nó do sheirbhísí an Stáit sa Ghaeilge. B'fhéidir go mbeadh an coimisinéir in ann smaoineamh ar sin.

Tagraím don Choimisiún Logainmneacha, nach ann dó a thuilleadh. An raibh sé ina bhotún fáil réidh leis sin, go háirithe nuair a táimid ag déileáil le ceisteanna faoi chomharthaíocht bóithre, tithíocht, ceantair agus éirchóid, a bhí luaite i dtuarascáil an Choimisinéara Teanga?

Tá a lán ceisteanna eile agam ach fágfaidh mé ansin é agus b'fhéidir go mbeidh níos mó ama againn lá eile.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.