Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 21 October 2020

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Cúraimí an Choimisinéir Teanga agus Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú) 2019: An Coimisinéir Teanga

Mr. Rónán Ó Domhnaill:

Tugann sé léargas ar an gcaoi ina bhfuil cúrsaí. Deir an duine a scríobh an ríomhphost:

Is fada pobal na Gaeilge agus d'oifig ag éileamh go mbeadh státseirbhísigh in ann plé leo as Gaeilge. Sa chomhthéacs sin, is maith go bhfuil painéal anois cruthaithe de bharr comórtais oscailte chun oifigigh feidhmiúcháin Ghaeilge a earcú don Státseirbhís, painéal a mhaireas go dtí ceann 18 mí. Deir Public Jobs áfach gur sainphainéal atá ann agus gur ar bhonn iarratais na Ranna amháin a cheapfar daoine ón bpainéal seo. Mar is eol duit, ní nós le Ranna daoine le cumas sa Ghaeilge a lorg. Feictear domsa go bhfuil baol ann dá réir nach nglaofaí aon duine ón bpainéal toisc nach mbeadh iarratas sonrach ag Ranna ar son oifigigh feidhmiúcháin Ghaeilge. Deir an Bille go mbeidh céatadán de 20% de dhaoine le Gaeilge le ceapadh i ngach feachtas earcaíochta feasta. I gcás na n-oifigeach feidhmiúcháin a bheadh le hearcú anois, ba chóir go roghnófaí daoine ón bpainéal Gaeilge in aghaidh gach cúig fholúntas a bheadh le líonadh, is cuma an mbeadh na Ranna ag lorg duine le Gaeilge nó nach mbeadh. An rud ba mheasa ná go mbeadh painéal d'oifigigh feidhmiúcháin ag suí ansin agus ceapachán eile oifigeach feidhmiúcháin ina n-ionad, beag beann air sin. Sá chás sin níorbh fhiú do dhuine cur isteach ar an gcomórtas Gaeilge mar gur mó seans a bheadh ag an duine post a fháil sa ghnátchomórtais d'oifigigh feidhmiúcháin.

Is é an próiseas atá ann faoi láthair ná go bhfuil dhá phainéal ann: painéal do lucht labhartha na Gaeilge nó daoine le Gaeilge, agus painéal do dhaoine nach bhfuil an teanga acu. Is é an rud atá ag tarlú agus an rud a luaigh mé sa tuarascáil ná go bhfuil na poist a bhfuil sainaitheanta le riachtanais Ghaeilge faoi bhun 1% faoi láthair. Go bunúsach, níl na Ranna Rialtais ag sainaithint poist le Gaeilge. Níl sé ag tarlú. Rinneadh gearán linne ó dhuine a bhí ar bharr an phainéil Ghaeilge do phost sa Státchóras ag leibhéal, is dóigh liom, príomhoifigigh chúnta dhá bhliain ó shin. Bhí sí ar bharr an phainéil agus níor glaodh uirthi riamh agus 18 mí ina dhiaidh sin fógraíodh go raibh painéal eile do phríomhoifigigh chúnta le Gaeilge á lorg cé nár tháinig aon duine chuici chun í a thabhairt ón bpainéal sin. Léiríonn sé sin an fáth go gcaithfimid imeacht ón gcóras sin agus go mbeadh an bunleibhéal de 20% leagtha síos.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.