Oireachtas Joint and Select Committees
Tuesday, 2 July 2019
Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands
Pobal Gaeilge i mBaile Munna: Plé
Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source
Ba mhaith liom cúpla ceist a chur. Tiocfaidh mé ar ais go dtí na finnéithe ansin. Gabhaim buíochas leo arís. Is eiseamláirí iad. Caithfidh mé a rá go bhfuil ardú meanman i gceist anseo domsa. Bíonn muid ag éisteacht i gcónaí leis na deacrachtaí tromchúiseacha atá ar an talamh, mar is eol dúinn. Tá mé thar a bheith sásta go bhfuil na finnéithe os ár gcomhair. Tá siad tar éis an choiste a chur ar an eolas maidir leis an bhfeachtas scoile atá ar bun acu, ach ní hé sin an cuireadh a thug an coiste dóibh. Tá siad tar éis cur síos a thabhairt dúinn ar an bpobal i gcoitinne. Tá clubanna do dhaoine óga tagtha suas mar théama os comhair an choiste seo. Is léir go mbíonn daoine óga i gConamara agus a lán Gaeltachtaí eile ag labhairt Béarla eatarthu féin. Iarraim ar na finnéithe tuilleadh eolais a thabhairt dúinn maidir leis an gcaoi ina bhfuil ag éirí leo an Ghaeilge a chur chun cinn i measc daoine óga.
Maidir le comharthaí, tháinig mé as Gaillimh inné. Tá féile beartaithe i mBóthar na Trá, i gcathair atá in ainm is a bheith dátheangach. Tá mé thar a bheith bródúil as an gcathair. Ag an am céanna, níl focal Gaeilge le feiceáil i gcomhthéacs an fhéile atá beartaithe. Tá cognitive dissonance i gceist i gcónaí. Bíonn rud amháin á rá agus rud eile ag tarlú ar an talamh. An bhfuil comharthaí Gaeilge le feiceáil i mBaile Munna?
Is í féinmhuinín an chritéir nó an rud is tábhachtaí. Ní féidir aon teanga a úsáid gan féinmhuinín. Tá siad fite fuaite le chéile. Ba mhaith liom tuilleadh eolais a fháil. Aontaím leis an Uasal Mac Giolla Ruaidh go bhfuil an stair thar a bheith tábhachtach, ach tá sé tábhachtach freisin díriú isteach ar an gcaoi ina bhfuil an Ghaeilge á cur chun cinn sa lá atá inniu ann. Cén tslat tomhais atá á úsáid ag muintir Bhaile Munna? Cad atá foghlamtha acu? Céard iad na botúin atá déanta acu? Tá mise ag smaoineamh ar Ghaillimh - cathair dhátheangach ar thairseach na Gaeltachta is mó sa tír.
Táim ag iarraidh a fhoghlaim an t-am uilig.
Ó thaobh impleachtaí de, caithfimid a rá nach saineolaithe muidne nó nach coiste oideachais atá anseo. Má tá gá le scoil nua, beidh scoil nua ann, ag brath ar na figiúirí ar an talamh. Nach é sin bun agus barr an scéil, má tá an coiste in ann a chruthú go bhfuil gá le scoil nua? Beidh impleachtaí ó thaobh scoileanna eile de. Ó thaobh Scoil Chaitríona de, cé mhéad dalta as Baile Munna atá ag freastal faoi láthair ar Scoil Chaitríona nó ar scoil eile taobh amuigh de Bhaile Munna?
No comments