Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 2 July 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Pobal Gaeilge i mBaile Munna: Plé

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Bhí sé i gceist go mbeadh pairtnéireacht idir an pobal agus an Stát. Mura mbeadh toil an phobail ann, cén mhaith é? Beidh tuismitheoirí freagrach as an nGaeilge a labhairt lena gcuid gasúr. Beidh an pobal Gaeilge freagrach as an nGaeilge a labhairt eatarthu féin. Táimid ag iarraidh pobal a chothú, agus cé atá freagrach as an bpobal ach an pobal? Ar nós aon phobal eile, más rud é go bhfuil scoil i gceist, titfidh an fhreagracht ar an Rialtas. Ós rud é nach bhfuil sé réalaíoch ionad pobal a fheidhmíonn trí Ghaeilge a thógáil i gcathair le hairgead an phobail amháin, beifear ag iarraidh airgead a fháil ón gcomhairle cathrach agus ón Stát, srl. Tá eiseamláir den chur chuige seo i dTamhlacht. Tá siad díreach tar éis ionad pobail a thógáil i dTamhlacht tar éis dóibh deontas a fháil ó Roinn na Gaeltachta agus cúnamh a fháil ó na húdaráis áitiúla. Ní féidir a rá go mbeidh an fhreagracht ar dhuine amháin. I gcás an ghnáth-Ghaeltacht, níl an fhreagracht ar dhuine amháin. Tá an fhreagracht ar an bpobal an Ghaeilge a labhairt, agus tá an fhreagracht ar an Stát tacaíocht a thabhairt don phobal trí na saoráidí a chur ar fáil. Is é sin an fáth go bhfuil Roinn na Gaeltachta ann. Ar ndóigh, tá an córas a úsáideann oifigigh na Roinne Oideachais agus Scileanna, agus iad ag roghnú cá mbeidh na Gaelscoileanna, go hiomlán lochtach. Tá a fhios ag gach uile dhuine go bhfuil an t-éileamh ann don Ghaelscolaíocht. Tá níos mó daoine ag iarraidh scoileanna Béarla ná mar atá ag iarraidh scoileanna Gaeilge. Ar an mbunús sin, ní bheadh Gaelscoil ar bith sa tír. Tá an tríú chuid den phobal ag iarraidh Gaelscolaíochta dá bpáistí, agus is mór an méid é sin. Ar an gcoiste seo agus i gcoitinne, táimid ag iarraidh deireadh a chur leis an gcóras atá ag an Roinn Oideachais agus Scileanna ó thaobh Gaelscoileanna a bhunú. Má tá an t-éileamh i gceantar dóthanach le Gaelscoil a bhunú, nó Gaelcholáiste dara leibhéal a bhunú sa chás seo, táimid ag iarraidh a rá gur cheart go mbunófaí é scunscan ar aon rud eile. Ní gá é sin a fhreagairt.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.