Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 2 July 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Pobal Gaeilge i mBaile Munna: Plé

Mr. Éamonn de Barra:

Níl sé sin i gceist leis an áit eile toisc gur aonad é laistigh de scoil atá bunaithe cheana féin. Tagann an t-aonad faoi uimhir rolla an scoil eile. Bheadh sé seo an-úsáideach mar theimpléad nuair atá sé i gceist scoileanna dara leibhéal a bhunú timpeall na tíre. Má tá cúpla seomra folamh ar an gcampas nó má tá foirgneamh in áit éigin eile a d'fhéadfaí a úsáid, is fiú smaoineamh ar na háiseanna sin a úsáid chun aonad a bhunú faoi phátrúnacht na scoile. Má smaoiníonn muid ar na himpleachtaí airgid a bheadh i gceist, bheadh céatadán an-íseal i gceist i gcomparáid le scoil nua a bhunú. Tá an scéim nó teimpléad seo an-úsáideach nuair atá iarracht á dhéanamh oideachas trí Ghaeilge a chur ar fáil ar an dara leibhéal. Go minic, bíonn ar dhaoine a gceantair féin a fhágáil agus iad ag bogadh ar aghaidh ón mbunscoil go dtí an meánscoil, go mór mór más rud é go bhfuil Gaelscolaíocht i gceist. Táimid ag iarraidh freastal ar ár gceantar. Tá a fhios againn go bhfuil daoine i gceantair ar fud na tíre atá ag iarraidh freastal ar dhaltaí atá ag teacht ó bhunscoileanna lán-Ghaelacha. Bíonn ar dhaltaí a gceantair féin a fhágáil.

Bíonn orthu dul go dtí ceantair eile chun freastal ar an meánscoil. Is fiú smaoineamh go n-athraíonn sé seo rudaí éagsúla. Nuair atá daoine ag fágáil an t-am ar fad agus ag teacht ar ais go déanach, ní bhíonn siad suite san áit agus bainteach sa phobal. Is é sin an rud. Más féidir linn an coincheap sin a chur chun cinn, beidh daoine in ann an teimpléad seo a úsáid. Ní bheidh an t-airgead céanna i gceist agus atá i gceist nuair atá scoil á bhunú as an nua.

D'iarr an Teachta cá dtéann páistí nuair a fhágann siad rang a sé. Tá siad ag freastal ar scoileanna dara leibhéal Gaeilge agus Béarla. Ní fhágann céatadán áirithe dóibh siúd a fhágann an dá rang a sé an ceantar, toisc nár mhaith leo é a fhágáil, agus téann siad go dtí meánscoil lán-Bhéarla. Téann céatadán síos an bhóthair nó trasna an bhóthair, agus téann céatadán eile thall go dtí Gaelcholáiste Reachrann i nDomhnach Míde nó thíos go dtí Scoil Chaitríona i nGlas Naíon. Tá céatadán áirithe a theastaíonn uathu meánscolaíocht trí Ghaeilge a bheith acu.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.