Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 21 May 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Tuarascáil Bhliantúil an Choimisinéara Teanga 2018: An Coimisinéir Teanga

Mr. Rónán Ó Domhnaill:

Tagraím don phointe sin faoin dlí atá ann a chomhlíonadh agus go raibh sin mar chúis an imscrúdaithe chun a léiriú cé chomh sonrach agus nach raibh an dlí á chomhlíonadh acu.

Is é an t-aon chumhacht faoin reachtaíocht teanga atá agamsa mar Choimisinéar Teanga, mura bhfuil moltaí an bhreithiúnais atá san imscrúdú á gcomhlíonadh tar éis achar ama réasúnta, ná é sin a thuairisciú chuig Tithe an Oireachtais. Is gníomh é nach dtarlaíonn mórán ar chor ar bith. Tharla sé uair amháin le linn mo réime mar Choimisinéir Teanga leis an Roinn Oideachais agus Scileanna in 2015, ó thaobh soláthar múinteoirí le Gaeilge ó phainéal athimlonnaithe. Is rud neamhghnách é. Dá dtiocfainn den tuairim nach bhfuil RTÉ ag cur na moltaí i bhfeidhm chun a chinntiú go bhfuil réimse cuimsitheach clár ar fáil i nGaeilge ar na cainéil theilifíse atá aige, is é an rud a dhéanfainn agus an dualgas atá ormsa i gcásanna mar sin ná é sin a thuairisciú do Thithe an Oireachtais. Is ceist ansin é do Thithe an Oireachtais ina dhiaidh sin faoi cén bealach gur dóigh leo gur cheart a chinntiú go gcuireann RTÉ an dlí atá ann i bhfeidhm. Ó thaobh mo chuid oibre de, rinneamar an t-imscrúdú, thangamar ar fhionnachtain go raibh sárú ann agus tá moladh déanta againn go gcuirfear plean i bhfeidhm. Is iad sin na cumhachtaí atá agam faoin Acht. Mura ndéanann RTÉ é sin, beidh tuairisc ag dul faoi bhráid Thithe an Oireachtais agus is ceist do na Tithe ina dhiaidh sin í cén chaoi a ndéileálfar leis an bhfadhb. Táimid ag fanacht leis an bplean seo ó RTÉ, féachaint céard atá ann, agus beimid ag déileáil leis an uair a thiocfaidh an plean sin.

Ó thaobh rialachán agus mar sin de, an mbeadh sé ina chabhair dá mbeadh breis rialachán ann? Bheadh sé ina chabhair dá mbeadh siad ann. Is é an taithí atá ann agus agam ná go n-oibríonn rialachán go ginearálta. Tuigeann comhlachtaí poiblí céard atá leagtha síos sna rialacháin. Níl siad cosúil le scéimeanna teanga gur féidir leis an bhfoclaíocht a bheith seachantach agus deacair a thuiscint, uaireanta, agus go bhfuil spás ann le go leor idirbheartaíochta. Mar chuid den athbhreithniú ar an Acht tá caint faoi chóras caighdeáin a thabhairt isteach. Go bunúsach, ar leibhéal simplí, is éard atá i gcóras caighdeán ná breis agus níos mó rialachán a leagan síos. Tagaim leis an Teachta go hiomlán ansin go mba shin an bealach le seirbhísí níos sásúla agus níos cuimsithí a chur ar fáil seachas a bheith ag brath ar scéimeanna teanga aonaracha.

Bhí ceist ansin faoi na sínte fada agus an roghchlár a thagann aníos: "Mr." agus "Mrs.". An bhfuil an Uasal Ó Coisdealbha ag iarraidh teacht isteach ansin?

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.