Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 21 May 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Tuarascáil Bhliantúil an Choimisinéara Teanga 2018: An Coimisinéir Teanga

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tá. Ba mhaith liom fáilte a chuir roimh an gcoimisinéir agus a fhoireann. Tosóidh mé le RTÉ. Tá an tuarascáil scríofa agus foilsithe ag an gcoimisinéir, agus teastaíonn gníomh anois. Tá míthuiscint i measc an phobail i gcoitinne - ceapann daoine go bhfaigheann RTÉ airgead an cheadúnais, ach ní fhaigheann RTÉ pingin ón gceadúnas. Téann an t-airgead sin ar fad isteach sa Státchiste, agus íocann an Roinn ansin deontas le RTÉ as airgead na Roinne mar chuid den phróiseas cáináisnéise. An gceapann an coimisinéir go gcuideodh sé dá ndéarfadh an Rialtas go raibh sé i gceist cuid den deontas a fhaigheann RTÉ a choinneáil siar? Dá ndéanfaí socrú nach n-íocfaí an fordheontas iomlán le RTÉ i mbliana nó an bhliain seo chugainn go dtí go mbeadh an coimisinéir teanga sásta go bhfuil leibhéal cuimsitheach cláracha ar fáil trí Ghaeilge ar stáisiún RTÉ, bheadh an Roinn ag cinntiú ar son an Oireachtais anseo go gcloífear leis an dlí. Ba mhaith liom barúil an choimisinéara faoin gcur chuige sin a chloisteáil. Is é ceann de na fadhbanna i saol na Gaeilge ná nach mbíonn an dream a chuireann tuarascálacha le chéile in ann gníomhú ar na tuarascálacha sin. Ní féidir leis an gcoimisinéir níos mó a dhéanamh ar an gceist seo. Sa chás seo, ní dhéanfaidh an Rialtas, atá ag íoc an fordheontas ollmhór seo le RTÉ, tada faoin tuarascáil seo.

Ní fhéadfadh an Rialtas an breithiúnas sin a dhéanamh mar bheifí á rá go raibh sé ag cur isteach ar chlársceideal RTÉ. Tá mise ag moladh ón lá gur bunaíodh Oifig an Choimisinéara Teanga mar oifig neamhspleách gur an coimisinéir a thabharfadh an breithiúnas. Ba mhaith liom a bharúil faoi dá dtabharfaí an dualgas áirithe sin dó. Caithfimid gníomhú air seo. Ní féidir le daoine a bheith ag déanamh neamhaird ar an Oireachtas agus tá sé sin sách fada fairsing anseo ach má ghéillimid dó sin, ní hamháin go bhfuil muga magadh á dhéanamh faoin nGaeilge ach tá muga magadh á dhéanamh faoi Thithe an Oireachtais freisin.

Luaigh an coimisinéir go bhfuil sé ag fáil go leor gearán faoi chomharthaíocht agus faoi stáiseanóireacht. An mbeadh an ceart agam gur an fáth atá leis sin ná go bhfuil rialacháin atá sách mion mar a deir an coimisinéir? Bíonn iontas orm faoin gcaoi gur féidir le daoine smaoineamh ar leithscéalta gan rudaí a dhéanamh agus go mbíonn siad chomh dua ag cumadh leithscéalta in áit an rud a dhéanamh. Ach ag glacadh sin san áireamh agus gur féidir rialacháin a leasú go han-éasca, an aontódh an coimisinéir go gcuirfeadh sé go mór lena chuid oibre dá mbeadh níos mó rialachán déanta faoin Acht in áiteanna ina bhfuil sainchur síos orthu san Acht gur féidir rud a dhéanamh, mar shampla fógraíocht agus nithe eile? An láidreodh sé lámh an choimisinéara go mór faoin Acht mar atá sé i láthair na huaire dá mbeadh tuilleadh rialachán déanta faoi réimsí eile a thagann faoin Acht agus go bhfuil soláthar san Acht ionas go ndéanfaí rialacháin ina dtaobh?

Luann an coimisinéir ceist an tsínte fhada agus tá trí shíneadh fada i m'ainm. Tá ceann ar an "E" san "Éamon," tá ceann ar an "O" san "Ó Cuív" agus tá ceann ar an "í" i "Cuív".

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.