Ms Caitlin Ní Ainiféin:

A chairde Gaeil, is breá liomsa an deis seo a thapú chun machnamh agus plé a dhéanamh ar an ábhar ríthábhachtach seo: "An Fheirmeoireacht agus an Timpeallacht". Is iníon feirmeora as Corca Dhuibhne mé agus tá spéis ar leith agam i gcúrsaí timpeallachta.

In ainneoin an dul chun cinn tionsclaíochta atá déanta againn le blianta beaga anuas is tír thalmhaíochta í Éire fós. Tá tír thorthúil, shaibhir againn agus ní fheadar éinne na féidearthachtaí atá ar ár gcumas maidir le crainn agus glasraí a fhás.

Anois, admhaím go bhfuil modhanna áirithe feirmeoireachta ag cur isteach ar an timpeallacht ach teastaíonn uaim cothrom na Féinne a thabhairt d’fheirmeoirí díograiseacha na hÉireann ar nós mo dhaid, a oibríonn go crua seacht lá na seachtaine.

Ciallaíonn an timpeallacht gach gné den saol timpeall orainn: an t-aer, an t-uisce, an talamh, an dúlra, ainmhithe agus daoine. Téarma eile don timpeallacht ná an comhshaol, a chiallaíonn go bhfuilimid go léir ag maireachtáil ar scáth a chéile agus ar scáth an dúlra. Tá tionchar ag an bhfeirmeoireacht ar an timpeallacht ach ní gá gur droch-thionchar atá i gceist. Tá buntáistí faoi leith ag feirmeoirí na hÉireann agus creid é nó ná creid is ar an aimsir atá mé ag caint. Cruthaíonn an aeráid measartha atá againn dea-choinníollacha chun féar a fhás agus dá bhrí sin bíonn ba na hÉireann ar a shuaimhneas ag iníor sa pháirc ghlas amuigh faoin aer, rud nach amhlaidh dos na ba san Eoraip. Bíonn aiste bia den scoth ag ba na hÉireann agus tugtar togha na haire dóibh. Is de bharr na buntáistí nádúrtha seo go bhfuil clú, cáil agus ardmheas ar fheoil agus ar tháirgí déiríochta na hÉireann ar fud an domhan. Táim an-mhórálach as seo agus níor mhaith liom dá gcuirfeadh aon dlí nó riail isteach air. Tuigeann go leor, leor feirmeoirí tábhacht na timpeallachta agus tugann siad aire don talamh agus don uisce dá réir. Tá roinnt feirmeoirí páirteach i scéim dearfach, an scéim green low carbon agri-environment, GLAS, a bunaíodh i mí Feabhra 2015. Tá an scéim á chomh-mhaoiniú ag an Aontas Eorpach. Tá sé mar fheidhm ag GLAS timpeallacht na tuaithe a fheabhsú tríd an uisce a choimeád glan, gnáthóga nádúrtha a chaomhnú, agus an t-athrú aeráide a mhoilliú. Tá sé mar sprioc ag GLAS 50,000 feirmeoir a bheith páirteach sa scéim faoi 2020.

Ach é sin ráite tá fadhb an téimh dhomhanda le sárú ag an gcine daonna inniu. Ceaptar gurb é an meatán is cúis le 25% de théamh domhanda agus go dtagann 7% de sin ó na ba. Chuala an coiste i gceart mé. Ní thagann ach 7% de ó na ba cé go gceapfadh duine ó na meáin gurb iad na ba is cúis le formhór de. Cad faoin 93% eile?

Tá dea-scéala ann maidir le crainn. Tá 312 milliún tonna d’ocsaíd carbóin stóráilte i bhforaoiseacha na hÉireann. Cuirtear 3.6 milliún tonna leis gach bliain. Tógann na crainn de-ocsáid carbóin as an aer agus cuireann siad ocsaigin ina áit. An teachtaireacht atá anseo dúinn ná gur féidir leis na crainn feabhas mór a chur ar an scéal, go háirithe ós rud é go bhfásann crainn dhá oiread níos tapúla in Éirinn ná mar a dhéanann sna críocha Lochlannacha. Mar sin, is féidir fadhb an charbóin a fheabhsú trí fhorbairt a dhéanamh ar an bhforaoiseacht. Tá an fheirmeoireacht go mór i mbaol. Tá a leithéid de rud ann anois is veganuary. I Mí Eanáir athraíonn daoine a n-aiste bia feola go aiste bia veigeán ar mhaithe lena sláinte agus ar mhaithe leis an timpeallacht. D’ardaigh an díolachán ar tháirgí bunaithe ar phlandaí i mí Eanáir na bliana seo 40% i gcomparáid le mí Eanáir na bliana seo caite. N’fheadar an bhféachann daoine, ár dTaoiseach san áireamh, ar an lipéad cúraim atá ar na táirgí seo, mar cinnte, dá bhféachfadh, chífidís go bhfuil na céadta mílte taistil déanta ag a bhformhór agus nach aon chabhair é sin don timpeallacht.

A chairde Gael, tríd is tríd tá dóchas agam go dtiocfaidh feabhas ar chúrsaí timpeallachta, mar aithníonn níos mó agus níos mó daoine go bhfuil ár ndomhan i mbaol. Ach caithfear ról tábhachtach an fheirmeora a aithint agus a thacú nó teipfidh glan ar an ndúlra. Mar a deir an seanfhocal: "Ón mbonn aníos a thiocfaidh athrú."