Ms Sadhbha Nic Ruaidhrí:

A Theachtaí Dála, a Sheanadóirí, a chairde Gaeil, tá sé ag tarraingt ar thrí bliana anois ó shocraigh lucht vótála na Ríochta Aontaithe imeacht ón Aontas Eorpach. Ó shin ar aghaidh tá cuid mhór cur agus cúiteamh sna meáin ar chúrsaí eacnamaíochta agus ar chúrsaí polaitíochta. Tá eagla ar dhaoine go mbeidh orthu cárta glas a fháil le tiomáint trasna na Teorann. Chuirfeadh stadanna custaim an geilleagar sa dá Stát sa tír seo ar gcúl. Is beag an dóchas a thugann an cúlstad dúinn má imíonn an Ríocht Aontaithe i gceann cúpla seachtain gan chomhaontú. Deir Fine Gael go gcosnóidh Mark Durkan sinn i bParlaimint na hEorpa, ach is ar vótálaithe meánaicmeacha Bhaile Átha Cliath a bheidh seisean ag brath seachas orthu ar de bhunadh na Sé Chontae iad. Is beag an trácht ar fad, más ann dó ar chor ar bith, ar thodhchaí na dteangacha neamhfhorleathana sa Bhreatain agus i dTuaisceart na hÉireann. Níl sé sin curtha san áireamh ar chor ar bith.

Is tromlach beag bídeach de vótálaithe na Ríochta Aontaithe a bhí ar son imeacht as an Aontas Eorpach. Bhí an chuid is mó de mhuintir na hAlban agus na Sé Chontae in oirthuaisceart na tíre seo i bhfách le fanacht. Is cuma faoi sin, áfach. Níl ach an t-aon Ríocht Aontaithe amháin ann, tá an rogha déanta agus ní ceadmhach, is cosúil, an rogha a thabhairt don phobal arís i reifreann eile.

Tá curtha in iúl ag grúpaí teanga go bhféadfadh Brexit a bheith tubaisteach do theangacha mionlaigh: an Chornais, an Bhreatnais, Gaeilge na hAlban, Béarla na hAlban agus, ar ndóigh, an Ghaeilge seo againn féin. Tá sé de dhlúth agus d’inneach dhlí an Aontais Eorpaigh meas a léiriú do theangacha mionlaigh.

I ndiaidh Brexit thiocfadh linn ár gcearta Eorpacha i leith mionteangacha a chailleadh. Ní bheadh aon chosaint againn dá dtiocfadh Rialtas isteach i Sasana a bheadh ag iarraidh déanamh ar shiúl leis na mionteangacha. Ní bheadh teacht againn ach oiread ar mhaoiniú Eorpach do thionscadail a chuireann mionteangacha chun cinn. An síltear go mbeadh Londain ag iarraidh an tacaíocht chéanna a thabhairt dúinn is a thugann an Bhruiséil? Is beag an baol.

Ní hionann sin agus a rá, ar ndóigh, nach bhfuil ábhar éigin dóchais ann. Tá Brexit i ndiaidh spiorad an neamhspleáchais a athmhúscailt in Albain. Táthar ag caint ar neamhspleáchas don Bhreatain Bheag, fiú. I bhfianaise na dtoghchán deireanach ó Thuaidh, inar chaill aontachtóirí an móramh a bhí acu ó cuireadh an chríochdheighilt ar bun, agus de réir pobalbhreitheanna ó shin, tá guth níos tréine ná riamh ag náisiúnaithe. Tá crogaill na Gaeilge ag alpú leo agus ag cur go tréan in éadan leatrom an stáitín thuaisceartaigh in éadan na teanga. Más féidir linn feachtas seo an dream Dearg le Fearg ar son ár gceart a choinneáil ar siúl agus an pobal a lasadh chomh dearg le fearg is atá muidne, na Gaeilgeoirí, tá deis againn athrú mór a chur i gcrích.

Tá athruithe móra ag tarlú ar fud an domhain. Tá socraithe ag an Ríocht Aontaithe briseadh ar shiúl ón Eoraip. D’fhéadfadh na hAlbanaigh briseadh ar shiúl ón Ríocht Aontaithe dá thoradh sin. Cruthaíonn sé sin deis dúinne. Tapaímis an deis.