Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 15 January 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Seirbhísí trí Ghaeilge (Atógáil): An Roinn Sláinte

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Tá sé fíorthábhachtach é sin a mhíniú. Nuair nach bhfuil súil ag duine ar bith againn leis an tseirbhís, ní bhacaimid leis. Tóg Comhairle Contae na Gaillimhe mar shampla. Má chuirtear glaoch ar an gcomhairle, faightear fógra réamhthaifeadta a deireann gur chóir uimhir a haon a bhrú má tá seirbhís trí Ghaeilge ag teastáil nó uimhir a dó a bhrú le haghaidh seirbhís trí Bhéarla. Lá amháin bhrúigh mise uimhir a haon, mar amadán. Nuair a fuair mé tríd, dúirt guth réamhthaifeadta gur oth leis nach bhfuil an duine le Gaeilge ann agus gur chóir dom teachtaireacht a fhágáil agus thiocfadh sé ar ais chugam. Bhí mise ag iarraidh freagra so chuir mé síos an fón, ghlaoigh mé arís agus bhrúigh mé uimhir a dó. Fuair mé seirbhís trí Bhéarla. D'fhiafraigh mé an raibh an rannóg pleanála ann toisc go raibh mé ag iarraidh labhairt le X, Y nó Z. Fuair mé iad agus rinne mé mo ghnó. Níor bhac mé leis an líne Ghaeilge níos mó.

Tá rud spéisiúil. Tá a fhios ag an gCathaoirleach é seo mar tá sí in aon Dáilcheantar liom. Tá a fhios ag na daoine inár nDáilcheantar anois, má thagann siad ag triúr de na Teachtaí Dála ar a laghad, beidh seirbhís trí Ghaeilge ar fáil ar éileamh ón bpobal. Tá Béarla ag gach duine le Gaeilge ach is é an Ghaeilge an teanga a úsáideann siad. Tá fíorbheagán ann nach bhfuil Béarla acu. Aisteach go leor, tá deichniúr nó 15 duine fásta atá 40 nó 50 bliain d'aois nach bhfuil Béarla acu, ach fágfaimid iad sin as an áireamh. Labhraíonn na daoine sa Ghaeltacht gurb í an Ghaeilge a dteanga an Ghaeilge istigh san oifig, óg agus sean. Nuair a thiocfaidh siad síos ag an gcomhairle contae, ag an gcomhairle cathrach nó ag an HSE, áfach, labhraíonn siad Béarla mura bhfuil aithne acu ar an duine roimh ré agus mura bhfuil a fhios acu gur as an nGaeltacht é nó í. Tá sé chomh simplí leis sin. Sin an nós teanga agus sin an fáth go gcaithfidh an tairiscint a bheith, mar a deirtear, "gníomhach". Déarfainn go bhfuil an taithí chéanna ag an gCathaoirleach ina hoifig.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.