Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 6 November 2018

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Plean Gníomhaíochta 2018-2022 de Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge: An tAire Stáit ag an Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta (Atógáil)

4:00 pm

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Gabh mo leithscéal ach bhí mé ag cruinniú eile.

Níl i gceist agam mórán moille a choinneáil ar an gcruinniú agus i ndáiríre an díomá is mó atá orm na níl neart ar bith ag an Aire air mar ní raibh sé sa Roinn seo. Bhí sé sa Roinn a fuair an t-airgead. Bhí an Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail in ann €52 milliún breise a fháil i gcaipiteal do scéim nua. An rud is measa faoi nó ní bheidh an Roinn in ann é a chaitheamh faoi dheireadh na bliana seo againne. Níl bealach ar bith ann. Ní raibh an tAire Stáit nó an Roinn seo in ann teacht ar aon airgead mar ní raibh an tAire Stáit reatha ann. Fuair an tAire Stáit an t-airgead sa Roinn ina raibh sé. Ní raibh An Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta in ann ach, mar shampla, €1.5 milliún a fháil d'Údarás na Gaeltachta. Tá díomá orm nach bhfuil airgeadú a dhéanamh ar an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge. Tá sé chomh simplí leis sin. Ba mhaith liom a rá anseo go bhfuil an díomá sin orm ach beidh sé deacair é sin a athrú roimh thús na bliana seo chugainn.

An dara rud ná an ndearnadh aon staidéar nó cén fáth go raibh an tiontú timpeall mór millteach ó thaobh na Gaeilge de i chuile aicme ó 2011 go dtí 2016, le hais 2006 agus 2011? Idir 2006 agus 2011, má bhreathnaítear ar chuile aicme, is é sin iad siúd a deireann go bhfuil Gaeilge acu, tá sé thart ar dhá mhilliún duine, orthu siúd ansin a deireann go labhraíonn siad go míosúil, go seachtainiúil agus mar sin de, orthu siúd a deireann go labhraíonn siad go laethúil, is é seo go náisiúnta, bhí méadú i chuile aicme. Bhí méadú ar líon na ndaoine sa Ghaeltacht freisin a dúirt go rabhadar ag labhairt Gaeilge go laethúil agus go raibh Gaeilge acu agus mar sin de.

Is é seo an rud a chuireann bréag ar an rud faoi laghdú daonra sa Ghaeltacht ná nuair a thiontaigh siad, thiontaigh siad trasna an bhoird ar fud na tíre i chuile aicme, na daoine a dúirt go raibh Gaeilge acu fiú nach n-úsáideann í agus na daoine a dúirt go n-úsáideann siad í go hócáideach. Thiontaigh siad go náisiúnta. Arbh fhiú staidéar a dhéanamh ar cén fáth ar thiontaigh siad chomh tobann sin mar bhí líon na gcainteoirí ag dul suas? Bhí na figiúirí ann. Céard a tharla ach gur tháinig siad anuas. B’fhéidir gurbh fhiú grinnstaidéar a dhéanamh ar chéard a d'athraigh gur athraigh na figiúirí chomh tobann sin. Dá mbeadh freagra na ceiste againn, fógródh sé freagra na faidhbe sin dúinn freisin. Fágfaidh mé aige sin é.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.