Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 6 November 2018

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Plean Gníomhaíochta 2018-2022 de Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge: An tAire Stáit ag an Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta (Atógáil)

4:00 pm

Photo of Seán KyneSeán Kyne (Galway West, Fine Gael) | Oireachtas source

Maidir le monatóireacht, foilseofar tuairisc bhliantúil faoi chur i bhfeidhm an phlean agus leagfar é os comhair an Oireachtais. Tá trí chuid i gceist sa chur i bhfeidhm: an coiste stiúrtha, an coiste comhairleach agus cruinnithe le páirtithe leasmhara. Mar a dúirt mé, tharla an chéad chruinniú den choiste stiúrtha ag an Oireachtas an tseachtain seo caite. Leanfaidh an coiste ar aghaidh ag casadh le chéile nuair atá cruinnithe ag teastáil. Leanfar leis an gcoiste comhairleach a thacaíonn le cur i bhfeidhm na straitéise.

Táim féin mar chathaoirleach ar an choiste sin. Mar thoradh ar an obair a dhéanfaidh an coiste stiúrtha agus an coiste comhairleach, beifear in ann rian a chur ar an eolas maidir le chomh héifeachtach is atá cur i bhfeidhm an phlean gníomhaíochta. Mar a dúirt mé, bhí an chéad chruinniú ann an tseachtain seo caite. Bhí mé ann ar feadh tamall beag chun fáilte a chur roimh na baill den choiste go léir. Bhí ionadaithe ann ón Roinn Oideachais agus Scileanna, ón údarás, ó Fhoras na Gaeilge, ón Roinn Leanaí agus Gnóthaí Óige, ónár Roinn féin agus ón Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe. Bhí ionadaithe ann ó na Ranna Stáit ar fad atá freagrach as an phlean gníomhaíochta.

Ó thaobh na ceisteanna faoi mhaoiniú i gcomhair daoine óga, tá breis airgid curtha ar fáil d'Údarás na Gaeltachta i mbliana chun leanúint ar aghaidh leis na cúrsaí atá idir lámha aige ó thaobh poist a chruthú, pleananna teanga agus rudaí mar sin. Tá sé ag leanúint ar aghaidh leis an obair thábhachtach sin.

Ó thaobh daoine óga, tá an ceart ag an Seanadóir. Caithfimid daoine óga a thabhairt linn ó thaobh na teanga de. Beidh infheistíocht á déanamh ó thaobh daoine óga. Táimid á déanamh faoi láthair. Tá allúntas €810,000 thar an tréimhse ó 2018 go 2020 ann do Chomhar Naíonraí na Gaeltachta. Cuirfidh an t-allúntas seo ar chumas na heagraíochta leanúint leis an raon tacaíochtaí a chuirtear ar fáil do sheirbhísí luathbhlianta na Gaeltachta. Tá airgead curtha ar fáil do Thuismitheoirí na Gaeltachta agus d'Ealaín na Gaeltachta. Cabhróidh an t-airgead sin leis na rudaí atá an Seanadóir á n-iarraidh le haghaidh daoine óga. Tá daoine óga faoi níos mó brú faoi láthair ón Bhéarla. Tá an-mhéid Béarla ag teacht isteach ar an teilifís, ar an raidió, agus ar na meáin shóisialta. Sin an fáth go bhfuil gníomh sa phlean gníomhaíochta chun cabhrú leis na meáin agus leis an teicneolaíocht. Molaim an tsárobair a dhéanann TG4 agus Raidió na Gaeltachta. Táimid ag déanamh infheistíochta ó thaobh na teicneolaíochta freisin chun cabhrú leis na daoine óga Gaeilge a fhoghlaim. B'fhéidir go bhfuil sé níos deacra anois mar gheall ar an bhrú sin ó na meáin Bhéarla ar dhaoine óga ina dtithe.

Ó thaobh na naíonraí, tá clár infheistíochta agus clár caipitil ann. Táimid ag déanamh infheistíochta i scéim na bhfoghlaimeoirí Gaeilge. Bhí €4 milliún ar fáil i mbliana. Caitheann an Roinn €4 milliún go bliantúil ar leas tuairim is 25,000 daoine óga atá ag freastal ar breis is 49 nó 50 coláiste samhraidh ar fud na Gaeltachta. Is infheistíocht thábhachtach agus maith í sin ó thaobh na gcoláistí samhraidh, ó thaobh na mban tí, ó thaobh eacnamaíocht na Gaeltachta, agus, go mórmhór, ó thaobh na daoine óga atá ag fáil an taithí sin sa Ghaeltacht. Beidh siad in ann a gcuid Gaeilge a úsáid agus feabhas a chur uirthi.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.