Oireachtas Joint and Select Committees

Thursday, 22 September 2016

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Cur Chun Cinn agus Cothú na Gaeilge: Conradh na Gaeilge

2:15 pm

Mr. Julian de Spáinn:

Tuigim. Mar a deirim, ghortaigh a leithéid de chaint go leor daoine agus ní chuireann sé leis an nGaeilge a spreagadh. An rud a bhí mé ag iarraidh a chur trasna ar maidin ná go bhfuil scéal dearfach ann faoin teanga amuigh ansin faoi láthair ó thaobh dearcadh de, go háirithe i measc dhaoine óga. Ba chóir dúinn é sin a chur chun cinn agus ní chóir go mbeadh na hionsaithe ag leanúint ar aghaidh sna meáin in áit a bheith ag iarraidh breathnú ar céard iad na bealaí gur féidir linn an teanga a chur chun cinn sa phobal.

Maidir le stáisiún raidió don aos óg, is cinnte go bhfuil Conradh na Gaeilge taobh thiar den éileamh agus den choincheap sin. Tá Raidió Rí Rá ag feidhmiú sa ról sin ach níl sé ar FM faoi láthair. Tá iarratas istigh leis an Roinn Cumarsáide, Gníomhaithe ar son na hAeráide agus Comhshaoil go gcuirfeadh an Roinn cuid den airgead ón gceadúnas teilifíse ar fáil ionas go bhféadfaí a leithéid de stáisiún a chur ar bun. Dá mbeadh RTÉ ag cur an soláthar tarchuir ar fáil, ní bheadh i gceist ach b'fhéidir €400,000 sa bhliain le stáisiún lán-aimseartha FM a chur ar fáil don aos óg. Sílim gur infheistíocht dochreidte maith a bheadh ann toisc go bhfuil an-spéis ag daoine óga i gcursaí ceoil. Dá gcuirfí stáisiún raidió ar fáil dóibh leis an gcaint as Gaeilge agus an ceol a thaithníonn leo de ghnáth, sílim go rachadh sé go mór i bhfeidhm orthu. Tá sé sin cruthaithe cheana féin sa mhéid atá bainte amach ag Raidió Rí Rá.

Ó thaobh Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 de, aontaímid go huile is go hiomlán gur chóir go mbeadh sé ag feidhmiú níos fearr. Síleann Conradh na Gaeilge gur chóir go mbeadh roinnt rudaí atá luaite ag feidhmiú i bhfad Éirinn níos fearr, mar shampla, scéimeanna agus eile. Níl siad ag feidhmiú i gceart agus tá gá bun-athruithe a chur i bhfeidhm. Mar chuid de na moltaí atá déanta againn tá rud éigin ar nós rangú déanta agus rangú le déanamh. Mar shampla, bheadh na hollscoileanna ar fad curtha le chéile agus bheadh tuiscint againn ar chéard iad na seirbhísí Gaeilge a bheidh ar fáil sna hollscoileanna ar fad. Bheadh tuiscint i bhfad Éirinn níos fearr againn ar sin. Sílim gur féidir é sin a dhéanamh go héasca agus go simplí, agus dá mbeadh an buan-choiste seo sásta moladh mar sin a chur chun tosaigh, bheadh sé ar leas an Achta sin.

Maidir le hAcht na Gaeltachta, b'fhéidir go labhróidh an tUasal Peadar Mac Fhlannchadha beagáinín faoi sin. An t-aon rud a luafainnse faoi na struchtúir nua atá luaite san Acht sin ná go bhfuil an-chuid de na hacmhainní - agus tá na hacmhainní luaite sa phlean infheistíochta seo - atáimid ag caint faoi don phleanáil agus don struchtúr nua atá curtha ar bun, ionas gur féidir leis an bpobal féin dul agus an obair a dhéanamh. Má fhanaimid ar an Stát chun é a dhéanamh, beimid ag fanacht ró-fhada. Is fearr infheistiú a dhéanamh sa phobal ionas gur féidir leo siúd dul agus gníomhú ar an obair.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.